"Темір жол көлігі туралы" Қазақстан Республикасы
Заңының
14-бабына сәйкес бұйырамын:
1. Қоса беріліп отырған Темір жол көлігіндегі қауіпсіздік ережесі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрлігінің Көліктік бақылау комитеті (Қ.С.Мұстафин) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге ұсынылуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткен күнінен бастап күшіне енеді.
Министр
"Темір жол көлігіндегі
қауіпсіздік ережесін
бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникациялар
министрінің
2004 жылғы 3 қыркүйектегі
N 333-І бұйрығымен
бекітілген
Темір жол көлігіндегі қауіпсіздік ережесі
1. Жалпы ережелер
1. Осы Темір жол көлігіндегі қауіпсіздіктің ережесі (одан әрі - Ереже) "Темір жол көлігі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабы 2-тармағы 15) тармақшасына сәйкес жасалынды.3. Қауіпсіздік азаматтардың өмір мен денсаулығын сақтауға, қоршаған ортаны қорғауға, темір жол көлігі ұйымдарының апатсыз жұмыс істеуіне жағдайлар туғызуға, магистралды темір жол желісін, темір жолдың жылжымалы құрамын, құрылыстарды, жабдықтарды, механизмдер мен тетіктерді ақаусыз ұстауға, сондай-ақ болуы ықтимал қозғалыс бұзушылықтарын жоюға бағытталған ұйымдастырушылық және техникалық іс-шаралар кешенімен қамтамасыз етіледі.
1) апат;
2) жұмыстағы ақаудың ерекше жағдайы;
3) жұмыстағы ақау жағдайы;
4) жұмыстағы қиындықтар;
5) басқа жағдайлар.
5. Апатқа: жылжымалы құрамдардың жүк және/немесе жолаушылар поездары құрамында магистралдық, станциялық және кірме жолдарда және/немесе маневр жұмыстарын станцияларда жылжымалы құрамдармен атқару кезінде соқтығысуы, рельстен шығуы нәтижесінде адамдардың қаза болуы немесе зардап шегуі, немесе темір жол жылжымалы құрамының инвентардан шығарылатындай жарамсыз күйге келуі жатады.
6. Жұмыстағы ақаудың ерекше жағдайына:
1) жылжымалы құрамдардың жүк не жолаушы поездары құрамында аралықта не станцияларда соқтығысуы, маневр жұмыстары және де басқа қозғалыстар кезінде соқтығысуы және рельстен шығуы нәтижесінде жылжымалы құрамның күрделі жөндеуді талап ететін күйге дейін бүлінуі, бірақ осы Ереженің 5-тармағында көрсетілген салдарлардың болмауы;
2) жүк немесе жолаушылар поездарындағы жылжымалы құрамның аралықта не станцияларда рельстен шығуы, бірақ осы Ереженің 5-тармағында көрсетілген салдардың болмауы;
3) поезды бос емес жолға қабылдау - келе жатқан поезд кірер (маршруттық) бағдаршамның ашық көрсеткішінде немесе басқа жылжымалы құрам тұрған жолға дайындалған маршрут кезінде бағдаршамның тыйым салу сигналында станцияға кіруге рұқсат алған бойдан өтіп кеткен (локомотивтің бір бөлігімен болса да) жағдай;
4) поезды бос емес аралыққа (немесе блок-телімге) жөнелту - ашық шығу бағдаршамның көрсеткішімен немесе машинистке берілген аралыққа шығуға рұқсаты және қабылданған сигнал бойынша немесе поездың жөнелуіне (немесе тоқтамай өтуіне) берілген нұсқаумен осы жолдың шығу бағдаршамнан (бағдаршам болмаған жағдайда, шектеу бағанасынан) локомотивтің бір бөлігімен болса да алда тұрған аралыққа (блок-телімге) басқа поездың (кез келген бағыттағы) немесе жылжымалы құрамның болуына қарамастан өту жағдайы;
5) поезды дайындалмаған бағыт бойынша қабылдау (немесе жөнелту) - қабылданатын (жөнелтілетін) поезд ашық кіру бағдаршамнан өтіп кеткенде (локомотивтің бір бөлігімен болса да) немесе тыйым салынған кіру (шығу) бағдаршамы көрсеткішімен станцияға (станциядан) жүруге немесе машинистке берілген рұқсат бойынша дұрыс дайындалмаған не дайын емес, соның ішінде басқа жылжымалы құрамдар тұрмаған жолға әкелетін бағытқа қабылдану (жөнелту) жайы, сондай-ақ электр тартымы бар поезға электрлендірілмеген жолға немесе тоқтың басқа түрімен электрлендірілген жолға не байланыс сымында кернеуі алынған жолға қабылдау бағыты әзірленген жағдай;
6) тыйым салынған бағдаршам көрсеткішінен немесе шектеу бағанасынан рұқсатсыз өту;
7) жылжымалы құрама астынан стрелкалық бұрылымның бағытын өзгерту;
8) жылжымалы құрамның жалғасқан аралықтағы поезд қабылдау-жөнелту бағытына және (немесе) шектеу бағанасынан өтуі, сондай-ақ станциялардағы, кірме жолдардағы жылжымалы құрамдардың станциялардан аралыққа немесе аралықтан станцияларға (шектеу бағанасы сыртына) жылжып кетуі, бірақ нәтижесінде осы Ереженің 9-тармағындағы салдардың болмауы;
9) жылжымалы құрамның қосақталған жұбы білігінің, білік мойнағының, дөңгелегінің сынуы;
10) жылжымалы құрам арбашасының бүйір жағы немесе рессор үстіндегі арқалығының сынуы;
11) поездағы жылжымалы құрамның арқалық бөренесінің үзілуі;
12) техникалық ақауларға байланысты, соның ішінде буксаның қызып кетуін қосқанда, жолаушылар поездарынан жолда вагонның ағытылуы (жолаушылар поездары құрастырылатын станциялардан басқа станцияларда болған жайлар есепке алынады);
13) жабылған шеткі крандармен поезды жөнелту;
14) станцияларда белгі беру қондырғыларының, релстік желінің жарамсыздықтарынан, электрэнергиясының сөнуінен немесе станция кезекшісінің (белгі берушінің) қатесінен, бағдаршамның рұқсат беру көрсеткішінің тыйым салу көрсеткішіне ауысып жылжымалы құрамның тыйым салу белгісінен өтіп кету жайларының тууы;
15) жолаушылар поезында локомотивтің бұзылуы, оның салдарынан жарамсыз локомотивті ауыстыру қажет болуы (локомотивтерді жоспарлы ауыстыру көзделген станциялардан басқа станциялардың барлығында есепке алынады);
16) жолда келе жатқанда жүктің түсіп қалуы - жүктің немесе оның бөлігінің жол үстіне түсуі, сондай-ақ жылжу, бұрылу, жүк бекіту құралдарының бұзылуы және жүктің белгіленген тиеу габаритінен шығып кетуіне әсер ететін басқа ақаулар;
17) станциялар мен аралықтарда қозғалысқа қатер келтіретін жол жұмысы атқарылып жатқан орындарын "Қауіпті орын" белгісімен қоршамау жатады.
7. Жұмыстағы ақау жағдайына мыналар жатады:
1) Ереженің 5-тармағында көрсетілген салдарлар болмайтын жылжымалы құрамдардың маневр, жабдықтау және басқа да қозғалыс кезіндегі релстен шығуы;
2) Ереженің 5-тармағында көрсетілген салдарлар болмайтын жылжымалы құрамның маневр және де басқа да қозғалыс кезінде соқтығысуы, бірақ тартым және басқа жылжымалы құрамның ағытылып, депоға кіріп қалпына келтіру жөндеу күйіне дейінгі бұзылуы;
3) темір жол көлігі мекемесі қызметкерлерінің кінәсінен жылжымалы құраманың өздігінен жүретін немесе автокөлік құралдарымен соқтығысуы;
4) жылжымалы құраманың автотіркегішінің өздігінен ағытылуы;
5) жылжымалы құраманың автотіркегішінің үзілуі;
6) жылжымалы құраманың бөлшек бөлігінің ағытылып темір жолға түсуі;
7) жылжымалы құраманың стрелкалық бұрылымды кесіп өтуі;
8) жүк пойезы құрамынан вагондардың техникалық жарамсыздыққа байланысты екі аралық стансаларда ағытылу салдары:
техникалық жарамсыздықтарда (егер де вагон негізгі техникалық қызмет көрсету бекетінен басқа кез келген гарантиялық аумақтағы аралық станцияларда ағытылған жағдайда жұмыста жіберілген ақау болып есепке алынады);
буксының қызуында (барлық негізгі техникалық қызмет көрсету бекеттерінен басқа станцияларда, қосақталған доңғалақтардың біліктерінің мойын жерінің соғылуы немесе мойынтіректерінің бұзылуына қарамастан есепке алынады);
9) жолдың, жылжымалы құрамдардың, орталықтандырылған бұғақтау белгі беру және байланыс құралдарының, электрмен қамтамасыз ету түйіспелі желілерінің және басқа да техникалық құралдардың бұзылу салдарынан поездардың аралықта белгіленген поез қозғалысы кестесінен немесе станцияда бағдаршамның рұқсат көрсеткіші ашылғаннан кейін бір сағат және одан да көп уақыт кідіруіне жол берілуі;
10) аралықта немесе станцияда жүк тиеу техникалық жағдайы салдарынан вагонды поездан ағыту жайы;
11) автоматикалық локомотивтік белгі беру жүйесінің немесе басқа да локомотивтің қозғалыс қауіпсіздігі құралдарының жарамсыздығы салдарынан локомотивті ауыстыруды талап ету жайы (локомотивті ауыстыру бекетінен басқа барлық станцияларда болған жайда есепке алынады);
12) станциялар мен аралықтарда мал басу салдарынан жылжымалы құрамдардың бүлінуі.
8. Жұмысқа кедергі келтіретін жайдайларға, қозғалыс қауіпсіздігінің бұзылуы осы Ереженің 5, 6, 7-тармақтарында көрсетілген жағдайларға жатпайтын, бірақта поездардың тоқтауына, жедел тежегішті қолдану жайларын тудыратын жағдайлар жатады (аталған бұзушылықтар, жұмыскерлері кінәсінен болған шаруашылық субъектілер есебіне енеді).
9. Қозғалыс қауіпсіздігінің басқа да бұзушылық жайларына, бөтен себептерден болған жайлар жатады (ауа-райы жағдайы, темір жол өтпелердегі теміржолшылар кінәсінен болмаған соқтығысулар, бөгде адамдардың темір жолға бөтен заттарды қоюы).
3. Қозғалыс қауіпсіздігі бұзушылықтарының
есебін жүргізу тәртібі
11. Темір жол мекемелерінің локомотив шаруашылығында қауіпсіздік бұзушылық жағдайы локомотив бригадасы кінәсінен болғанда, локомотив бригада тіркелген депо есебіне немесе локомотивті жөндеуді жүргізген мекеме есебіне, ал локомотивтің сапасыз техникалық күтім мен жөндеу жүргізу салдарынан локомотивтің бұзылған жағдайында - локомотив тіркелген депо есебіне жазылады.
12. Қозғалыс бұзушылығының жөндеу технологиясының сақталмау салдарынан болған жағдайда, бұл істі зерттеу оны жөндеген зауыт немесе локомотив депосы өкілдерімен бірлесіп атқарылады, ал олардың жазбаша келісімі болса зерттеу оларды қатыстырмай-ақ жүргізіледі.
13. Осындай тәртіппен темір жол көлігінің жол, энергиямен қамтамасыз ету, белгі беру және байланыс шаруашылықтарындағы өздігімен жүретін жылжымалы құрам - дрезина, автомоторис, тағы басқалардың техникалық жарамсыздығына байланысты ақау жағдайы тексеріліп, есепке алынады.
14. Вагондардың техникалық жарамсыздығына байланысты қозғалыс бұзушылығы жағдайы поезға соңғы техникалық күтім көрсеткен заңды тұлғалардың (жүк не жолаушылар вагон депосының) есебіне, ал букса бөлігінің көрінбейтін ақаулары (сыртқы бекітпелерінің бұзылуынан басқасы) вагон шаруашылығының жөндеу өткізген мекемесінің есебіне жазылады және сол бөлшекті жөндеуден өткізген мекеменің уәкілі шақырылып тексеріледі.
15. Қауіпсіздік бұзушылық жағдайына екі не одан да көп темір жол мекемесінің жұмыскерлері кінәлі болғанда, қозғалыс бұзушылығы негізгі кінәлі мекеме есебіне жазылады, негізгі кінәлі қызметтік тексеру материалдары қорытындысымен анықталады.
16. Магистральдық, станциялық және кірме жолдарда болған қауіпсіздік бұзушылықтар, темір жол мекемесінің жұмыскеріне қосымша жүктеме беріліп атқару жағдайында болса, онда бұзушылықты жіберуге кінәлі жұмыскердің мекемесі есебіне жазылады.
17. Поездың автокөлік құралдарымен және (немесе) басқа да өздігінен жүретін құралмен соқтығысуы және мал басуы аралықта, сол сияқты станция жолдары аумағында немесе диспетчерлік басқару орталығындағы поез-учаскесінде болса, бұзушылық осы темір жол аумағының жолдың жоғарғы қабатына күтім жасауға жауапты темір жол мекемесі есебіне жазылады, егер басқа темір жол мекемесі қызметкерінің кінәсі анықталмаса.
18. Заңды және (немесе) жеке тұлғалардың иелігіндегі жалпы пайдалынымдағы емес орындардың темір жолдарында (кірме жолдарда) жіберілген қозғалыс қауіпсіздігін бұзушылық жағдайлары, олардың қызметкерлерінің кінәсінен болса, осы тұлғалардың есебіне жазылады.
19. Қозғалыс бұзушылығы жағдайларын алғашқы есепке алудың дұрыстығын және толықтығы темір жол көлігі мекемесінің басшысы қамтамасыз етеді.
20. Поез және маневр жұмыстарындағы қауіпсіздік бұзушылықтарын тексеру кесімін жасау мерзімі қозғалыс бұзушылығы болған күннен бастап 10 күннен аспауы тиіс.