Қазақстан Республикасы Әділет Министрлігі ҚАЖ Комитетінің түзеу мекемелері қызметін жетілдіру мен
қылмыстық-атқару
заңнамасын жүзеге асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қазақстан Республикасы Әділет Министрлігі ҚАЖ Комитетінің түзеу мекемелері қызметкерлерінің арнайы құралдарды қолдану тәртібі туралы қоса берілген Нұсқаулық бекітілсін.
2. Осы бұйрықтың орындалуы Қазақстан Республикасы Әділет Министрлігінің ҚАЖ Комитетінің төрағасына жүктелсін.
3. Бұйрық 2002 жылғы 1 қаңтардан бастап іске енеді.
Министр
"КЕЛІСІЛГЕН"
Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы
Бас прокуратурасы Әділет Министрлігі
2001 ж. 19 желтоқсан 2001 ж. 11 желтоқсан
Қазақстан Республикасы Әділет Министрлігі
ҚАЖ Комитетінің түзеу мекемелері қызметкерлерінің арнайы
құралдарды қолдану тәртібі туралы
Нұсқаулық
2. Басқа құралдар түрлері бұзушыларға ескерту жасау үшін
пайдаланылған, бірақ керекті нәтиже бермегенде ғана арнайы құралдар қолданылады.
3. Арнайы құралдар заңсыз қолданғаны үшін айыпты тұлғалар заңмен белгіленген тәртіпте жауапкершілікке тартылады.
2. Арнайы құралдардың тізілімі
4. Жеке қорғаныс құралдары:1) шлемдер (әскери болаттан жасалған, "Сфера" пластмассадан жасалған қорғаныс каскасы);
2) бронежилеттер, оқтан қорғау курткалары, (ЖЗТ-71М, ЖЗЛ-74, "Мираж");
3)"Витраж" соққыдан және брондылық қорғайтын, (ЛЗТ-75, БЩ-82, "Забор");
4) противогаз.
5. Белсенді қорғаныс құралдары:
1) арнайы резина таяқшасы;
2) қолкісендер (БР, БР-С);
3) газдалған қол гранаталары ("Черемуха-1", "Черемуха-6");
4) газдалған гранаталы патрондар ("Черемуха-4", "Черемуха-7");
5) буып-түйілген аэрозолдық құрал ("Черемуха-10");
6) арнайы карабин (КС-23).
6. Арнайы операцияларды қамтамасыз ететін құралдар:
1) қаптылы аппараттар ("Облако");
2) жарық-шулы гранаталар мен құралдар ("Заря", "Пламя");
3) шағын көлемді жарылғыш құралдар ( "Ключ", "Импульс");
4) өрт сөндіру автоцистернасы (АЦ-40/375Н);
5) автокөлікті тоқтатуын мәжбүр ететін құралдар ("Еж-М").
7. Арнайы құралдардың тізілімі өзара алмасып, жаңа құралдардың даярлауына қарай, жаңартылып отыруы мүмкін.
3. Арнайы құралдарды қолдану тәртібі
8. Арнайы құралдың түрі және оның қолдану мерзімі құқық бұзушы тұлға және құқық бұзудың күйі, болған жағдайдың ерекшелігіне, сондай-ақ арнайы құралдардың тактико-техникалық сипаттамасына қарай айқындалады.Сотталғандарға қарсы арнайы құралдарды:
1) түзеу мекемесі қызметкерлеріне сотталғандар қарсылық көрсеткенде;
2) түзеу мекемесі әкімшілігінің заңды талаптарына бағынбағанда;
3) мүлікке зиян келтіретін, әкімшілікті балағаттаған, бұзақылық іс-әрекетке әкеп соқтырған агрессиялық жағдайда;
4) көпшіліктік тәртіпсіздікке қатысқаны үшін;
5) кепілдік тұлғаны тұтқынға алғанда;
6) азаматтарға басымшылық көрсеткенде;
7) түзеу мекемелерінен қашқан сотталғандарды ұстағанда;
8) сотталғандар, өз-өздерінің денсаулықтарына зиян келтіру актісі сияқты, дене күшін қолданбауларына жол бермеу қолданылады.
9. Арнайы құралдарды қолдану және оның қолданылу шапшаңдығы туралы шешімді қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ететін жауапты тұлға қабылдайды, яғни нақты операциясының басшысы. Жеке өзі әрекет жасайтын қызметкер мұндай шешімді дербес қабылдайды.
10. Арнайы құралдарды қолдану кезінде келесі жағдайлар ескерілуге тиісті:
1) алдын-ала, міндетті, анық, мемлекеттік немесе ресми орыс тілінде осы құралдар қолданғалы отырған тұлғаларды ескерту, егер баяулық жасау адам өмірі мен денсаулығына қауіпсіздік төндіретін жағдайдан басқа немесе басқа да денеге зардап тигізсе немесе мұндай ескерту осы жағдайда орынсыз не керексіз болса. Ескерту дауыс арқылы жасалады, ал арақашықтығы алыс жағдайда немесе сотталғандардың үлкен тобына - дауыс шығаратын қондырғылар арқылы, барлық жағдайларда ескерту екі рет қайталанып, арасында жауап беру үшін уақыт беріледі;
2) қойылған талаптарды орындау үшін жеткілікті уақыт беру, егер баяулық жасау адам өмірі мен денсаулығына қауіпсіздік төндіретін жағдайдан басқа немесе басқа да денеге зардап тигізсе немесе мұндай ескерту осы жағдайда орынсыз не керексіз болса;
3) сотталғандар мен тұтқындағыларға аз зиян келтіруді қамтамасыз ету, зардап шеккендерге дәрігерлік көмек көрсету. Белсенді қорғаныс құралдарын қолданатын түзеу мекемесінің қызметкерлері алғашқы дәрігерлік көмек көрсету тәсілдерін үйренуге тиісті. Арнайы операциялар өткізгенде арнайы құралдар қолданылатын жағдайда медицина қызметкерлері шақырылады;
4) Арнайы операцияны қамтамасыз ету кезінде белсенді қорғаныс құралдарын қолданатын тергеу мекемесінің қызметкерлері ТМ бастығына мәлімдеп, қашан, қайда, қандай құрал, кімге қарсы, қандай жағдайда қолданғаны, қажетті қорғаныс немесе жағдайда болғаны көрсетіледі. Арнайы құралдар болмаған жағдайда келген қолда бар құралдар пайдаланылады;
5) белсенді қорғаныс құралын қолдану туралы әр дерек, сонымен қатар арнайы операциялар өткізу кезінде (қолкісен мен резина таяқшадан басқа, "Черемуха-10") ТМ бастығы ҚАЖ басқармасы бастығына, ҚРІІМ ҚАЖ кезекшісіне мәлімдейді;
6) арнайы құралдар қолданудың әрбір фактісі туралы ТМ-нің бастығы ТМ-де заңдылықтың сақталуын қадағалау жөніндегі прокурорға хабарлайды.
Ескерту: 10-тармаққа өзгерту мен толықтыру енгізілді - ҚР Әділет министрінің 2004 жылғы 27 мамырдағы N 153
бұйрығымен
.
11. "КС-23" арнайы карабинінің "Черемуха-7" газ гранатасынан патрон ату үшін қолданылуы прокуратурамен келісіліп жүргізіледі, егер құқық бұзушылар бас сауғалаған жерде өзге адамдар болса, соның ішінде кепілдікке алынғандар да.
12. Арнайы құралдарды жасөспірімге жүкті әйелдерге, мүгедектерге қарсы қолдануға тыйым салынады, тек қарулы басымшылық, қызметкерлердің өмірі мен денсаулығына қауіп төнсе, соның ішінде сотталғандар ғана ескерілмейді.
4. Қызметкерлерді арнайы құралдармен жабдықтау реті,
қызметкерлерді дайындау; арнайы құралдарды
есепке алу және сақтау
14. Арнайы операциялар өткізу кезінде кезекшілерді арнайы құралдармен:
1) арнайы "КС-23" карабині мен "Черемуха-6" қол гранатасы, "Заря" жарықшулы және "Пламя" құралы, " Ключ", "Импульс" шағын көлемді жарылғышы, "Еж-5" автокөлікті мәжбүр тоқтату үшін құралдарды - түзеу мекемесінің бастығы;
2) өрт сөндіру автоцистернасы, "Черемуха-1" қол гранатасы, патронымен "Черемуха-4" қол гранатасы, "Облако" қап құралымен - ҚАЖ Комитетінің төрағасы немесе міндетін атқарушы жабдықтауға рұқсат береді.
15. Қызметкерлерді арнайы құралдарды қолдануға дайындау Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі ҚАЖ Комитетінің оқу орындарында өткізіледі. Қызметкерлердің жеке іс қағаздарында, өткен оқу курсы бойынша тиісті сынақтардың тапсырылуы жөнінде анықтама болады.
16. "Облако" қап аппараты, "Заря" және "Пламя" қондырғылары мен гранаталары, "Ключ", "Импульс" шағын жарылыс құралдарын қолдануға заңнамамен бекітілген оқып-үйренуді өткен қызметкерлер ғана жіберіледі.
17. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі ҚАЖ Комитетінің төрағасы ҚАЖ Комитетінің облыстық басқарма бастықтары, түзеу мекемелерінің бастықтары арнайы құралдардың заңды қолдануын қамтамасыз етуді бақылайды және оны дұрыс пайдаланбаған тұлғаларға тиісті шаралар қолданады.
19. КС-23 карабинінің, дабыл пистолетінің оқталуын тікелей тапсырма бергеннен кейін қолдануға болады.
20. Газды түтін аймағында қалған операцияға қатысушылар қауіпті аймақты тез арада тастап кету керек. Мұндай жағдайда зардап шеккендерге алғашқы жәрдем көрсету үшін мүсәтір (дем беру үшін) мен 2% пайыздық ішетін су мен бор қышқылы (көз жууға) қолданылады.
22. "Черемуха" арнайы құралдарымен жұмыс істеген кезде:
1) "Черемуха-1" гранатасын ашу және ақауларын жөндеуге;
2) "Черемуха-6" гранатасын көлемі 60 куб.м.-ден кем бөлмесінде лақтыруды екі рет орындауға;
3) КС-23 карабинінен 26 мм. қағаз гильзаға оқталған қару-жарақтарының әр түрін қолдану, дабыл және жарық беретін қару-жарақтарын, сондай-ақ газды пистолеттен атуға арналған "Черемуха-4" газды гранаталарын ату үшін қолдануға;
4) "Черемуха-7" гранатасын ату үшін, КС-23 карабинінен басқа, өзге қаруды қолдануға;
5) "Черемуха-4", "Черемуха-7" гранаталарын патронымен ашуды жүргізуге тыйым салынады.
23. Шағын көлемді жарылғыш қондырғыларымен, жарық әрі дыбыс беретін гранаталар мен қондырғылар арқылы жұмыс жүргізгенде жарық беру құралдары жарылғыш тәсілдерден бөлек ауысу керек.
Оған жарық беру құралдарына электр тізбегін қосар алдында тоқ қуатының жоқтығына көз жеткізу керек. Қызметкерлерге, шағын көлемді құралдарды немесе жарық әрі дыбыс беретін гранаталарды қолданарда, жеке құралдармен сақтану экипироваландырлған болу керек.
24. Сөнген от өткізу сымын екінші рет жағуға мүлдем тыйым салынады. Іске қосылмаған "Пламя", "Ключ", "Импульс", "Заря" гранатасына 10 минут ішінде жақындауға тыйым салынады.
25. "Пламя", "Ключ", "Импульс" жарық беру құралдарын қолдануда электр тізбегінің дұрыстығына көз жеткізіп, екінші рет қайта қосу қажет. 10 минуттан кейін іске қосылмаған қондырғыларды шығарып, үнемі сақталатын орнына себебін анықтау үшін апарады.