"Жемістер, көкөністер, түйнекжемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы

      "Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ :

      1. Қоса беріліп отырған "Жемістер, көкөністер, түйнекжемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті бекітілсін.

      2. Осы қаулы алғаш ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі                                  К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы 
Үкіметінің      
2008 жылғы 6 маусымдағы 
N 541 қаулысымен    
бекітілген      

"Жемістер, көкөністер, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті

      Ескерту. Тақырықа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

1. Жалпы ережелер

      1. Осы "Жемістер, көкөністер, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті (бұдан әрі - Техникалық регламент) жемістер, көкөністер және оларды қайта өңдеу өнімдерінің қауіпсіздігіне және тіршілік циклінің процестеріне қойылатын талаптарды белгілейтін Қазақстан Республикасының "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" 2002 жылғы 4 желтоқсандағы, "Техникалық реттеу туралы" 2004 жылғы 9 қарашадағы және "Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы" 2007 жылғы 21 шілдедегі заңдарына сәйкес әзірленген.
      Ескерту. 1-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      2. Осы Техникалық регламент осы Техникалық регламентке 1-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық қызметінің тауар номенклатурасына (ҚР СЭҚ ТН) сай өндірілген және әкелінген жемістерге, көкөністерге, тамыржемістілерге және оларды қайта өңдеу өнімдеріне (бұдан әрі - жеміс-көкөніс өнімдері) қолданылады.
      Техникалық регламенттің талаптары жеміс-көкөніс консервісі өнеркәсібіндегі жалпы қабылданған мынадай топтарға жататын жемістерді, көкөністерді, саңырауқұлақтарды қайта өңдеу өнімдеріне қолданылады:
      жеміс (көкөніс, саңырауқұлақ) жартылай фабрикаттары;
      жеміс (көкөніс, саңырауқұлақ) жартылай консервілері;
      жеміс (көкөніс, саңырауқұлақ) консервілері, оның ішінде: пасталар, сироптар, компоттар, джем, тосап, тұздық, кетчуп, маринадталған жемістер (көкөністер, саңырауқұлақтар), ұсақталған жемістер (көкөністер), желе, десерт, сироптағы жемістер (көкөністер);
      салқындатылған жеміс (көкөніс, саңырауқұлақ) өнімдері;
      тез тоңазытылған жемістер (көкөністер, саңырауқұлақтар);
      ашытылған көкөністер;
      тұздалған көкөніс (саңырауқұлақ) өнімдері;
      ылғалданған жеміс өнімдері;
      кептірілген жемістер (көкөністер, саңырауқұлақтар);
      кептірілген жаңғақ (тұқым, бұршақ)
      жеміс (көкөніс) цукаттары.
      Ескерту. 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      3. Қазақстан Республикасының аумағында жемістердің, көкөністердің, тамыржемістілердің және оларды қайта өңдеу өнімдерінің адам өміріне, денсаулығына, тұтынушылардың мүдделеріне және қоршаған ортаға қауіпті әсері сонымен қатар әрі санитариялық, фитосанитариялық және гигиеналық нормалар мен талаптарды бақылайтын мемлекеттік органдар тарапынан талаптар белгілеуді қажет ететін аса ықтимал қауіпті факторларға мыналар жатады:
      - өнімді әзірлеу (жасау);
      - өнімді өндіру және қайта өңдеу;
      - жарамдылық мерзімі, сақтау және тасымалдау;
      - өнімді сату;
      - алып қою, кәдеге жарату және жою.
      Ескерту. 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      4. Осы Техникалық регламент балалар тағамы өнімдеріне, шырындарға және шырын өнімдеріне, алкогольді сусындарға, сондай-ақ жемістер мен көкөністен дайындалатын тамақтық қоспаларға қойылатын талаптарды қамтымайды. Осы Техникалық регламент, сондай-ақ, жемістерден, көкөністерден, жабайы жемістерден, жидектерден, шөп өсімдіктері мен генетикалық түрлендірілген объектілерден өндірілетін жемдік, техникалық өнімге және медициналық препараттарға қойылатын талаптарды да қамтымайды.
      Ескерту. 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      5. Ескерту. 5-тармақ алынып тасталды - ҚР Үкіметінің
2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

1-1. Қауіпті факторлар (қатерлер)

      Ескерту. 1-1-бөліммен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      5-1. Жемістер, көкөністер, тамыржемістілер мен олардан алынған өнімдердің өмірлік циклы процесінде туындайтын, адамның, қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін барынша азайтылатын қауіпті факторларға (қатерлерге): тыңайтқыштардың, уытты элементтердің, микотоксиндердің, пестицидтердің, радионуклидтердің, нитриттер мен нитраттардың құрамы, жеміс-көкөніс және басқа шикізаттың, технологиялық құралдардың, азықтық қоспалардың, дайын өнімдердің механикалық, микробиологиялық ластануы жатады.
      5-2. Ықтимал қатерлер өнімнің өмірлік циклының мынадай сатылары (процестері) кезінде туындайды:
      1) жеміс-көкөніс өнімдерін әзірлеу (жасау);
      2) өндіріске дайындау, қоймаларда, өндірістік үй-жайларда болған, машиналармен, жабдықтармен, материалдармен жұмыс кезінде;
      3) жеміс-көкөніс және басқа шикізатты, оның ішінде жеміс-көкөніс өнімдерінің өндірісіне арналған азықтық қоспалар мен ингредиенттерді қабылдау және дайындау;
      4) жемістер, көкөністер, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін өндіру (дайындау);
      5) жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін сақтау, тасымалдау, сату;
      6) кәдеге жарату, жою.
      5-3. Қауіпті факторлардың (қатерлердің) бірі жалған жемістер, көкөністер, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдері болып табылады. Олардың жасандылық фактісін анықтау мақсатында мынадай көрсеткіштер бойынша сынақтар (зерттеулер) жүргізіледі:
      1) жаңа піскен жемістерде, көкөністерде, тамыржемістілерде антибиотиктердің (консервантардың) болуы;
      2) қарбыз, бүлдірген, шие және басқа да жеміс, көкөністердің пісуін тездету үшін қолданылатын нитриттер мен нитраттардың, басқа да қоспалардың болуы;
      3) сиропта, маринадта, тұздық суында, құймада дайындалған жеміс-көкөніс өнімдерінің жалпы нетто салмағындағы негізгі жеміс-көкөніс өнімдерінің салмағы;
      4) қызанақ өнімдерінде - толтырғыштардың, қоюландырғыштардың (крахмалдың), жасанды бояғыштардың (кармуазин, амарант, понсо 4R, эритрозин, қызыл 2G, "АС ерекше қызыл", тартразин, "күнбатыс сары", хинолинді сары және индигокармин), жасанды хош иістендіргіштердің болуы;
      5) жеміс-көкөністі желеде - толтырғыштардың, қоюландырғыштардың (крахмалдың), жасанды бояғыштардың, жасанды хош иістендіргіштердің болуы;
      6) жемістер мен көкөністерді қайта өңдеу өнімдерінде - каротиноидтардың (альфа- бета- және гамма-каротиндер, лютеин, ликопин, зеаксантин, нейроспорин, бета-криптоксантин, фитоен, фитофлюен, виолаксантин, биксин және норбиксин) болуы;
      7) жемістер мен көкөністерді қайта өңдеу өнімдерінде - А охратоксиннің болуы;
      8) жемістер мен көкөністерді қайта өңдеу өнімдерінде - синтетикалық тәттілендіргіштердің (сахарин, аспартам, К ацесульфам, цикламат) болуы;
      9) жемістер мен көкөністерді қайта өңдеу өнімдерінде - генетикалық түрлендірілген объектілердің болуы;
      10) Қазақстан Республикасының тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы заңнамасына сәйкес белгіленген басқа көрсеткіштер.

1-2. Жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды
қайта өңдеу өнімдерін сәйкестендіру

      Ескерту. 1-2-бөліммен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      5-4. Жеміс-көкөніс өнімдерін сәйкестендіру олардың таңбалануы мен сыртқы түрін қарау, қимасында сыртқы түрін, иісін, дәмін және консистенциясын бағалап, үлгілерінің сынақтарын өткізу арқылы жүргізіледі. Сынақтар мен бақылау әдістері Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын нормативтік құжаттарға сәйкес болуы тиіс.
      5-5. Жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін сәйкестендіру мынадай мақсаттарда жүргізіледі:
      1) жемістердің, көкөністердің, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін осы Техникалық регламенттің қолданылу саласына жатқызу;
      2) жемістердің, көкөністердің, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің, оның ішінде олардың атаулары мен сәйкестендіру көрсеткіштерінің осы Техникалық регламенттің, стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкестігін анықтау;
      3) жемістердің, көкөністердің, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің тұтынушыларға арналған ақпаратта, дайындаушы немесе сатушы ұсынған сәйкестік туралы декларацияда немесе сәйкестік сертификатында қамтылған мәліметтерге сәйкестігін анықтау;
      5-6. Жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін бірдейлендіру осы техникалық регламент, стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттар талаптарына жемістердің, көкөністердің, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің сәйкестігін бағалау және растау кезінде, сондай-ақ, егер ақпаратта жемістер, көкөністер, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдері туралы сипаттама толық болмаған жағдайда жүргізіледі.
      5-7. Сәйкестікті растау жөніндегі органдар және сынақ зертханалары (орталықтары) жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін бірдейлендіруді сәйкестікті растау рәсімін жүргізу кезінде жүргізеді.
      Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы уәкілетті органдар жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін бірдейлендіруді тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы бақылауды жүзеге асыру кезінде жүргізеді.
      5-8. Жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін бірдейлендіру стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарда, жемістерге, көкөністерге, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдеріне арналған ілеспе құжаттарда, жемістерге, көкөністерге, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдеріне арналған жеткізу шарттарында, келісім-шарттарда, өзіндік ерекшеліктерде, тұтыну орамының зат белгілеріндегі ақпаратта және жемістердің, көкөністердің, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің сипаттамасын қамтитын басқа да құжаттарда келтірілген белгілерді ескере отырып жүргізіледі.
      Тиісті стандарттарда жемістердің өлшемі мен пішіні, қабығы мен жұмсағының боялуы, қабығының қалыңдығы және төзімділігі, жұмсағының консистенциясы, дәмі және хош иісі, құрамында биологиялық белсенді заттардың болуы сияқты көрсеткіштер бойынша сипатталатын жаңа піскен жемістердің, көкөністер мен тамыржемістілердің осы партияға тиесілілігі өнімнің тауарлық сорты, помологиялық сорты, көкөністердің әр түрлілігі, жүзімнің ампелографиялық сорты, жаңғақтың тауарлық-помологиялық топтары, ботаникалық сорты жемістердің сорттық типі сияқты белгілер бойынша және өнімнің басқа ерекше белгілері бойынша айқындалады.
      5-9. Жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін бірдейлендіруді жүргізу нәтижелері талданады және бірдейлендіруді жүргізу хаттамасы түрінде ресімделеді, оның мазмұны мыналарды:
      1) жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін бірдейлендіруді жүргізген ұйым туралы мәліметтерді;
      2) заңды тұлғаның тұрғылықты жері (мекен-жайы) және деректемелері, дара кәсіпкер - жеке тұлғаның мекен-жайы, тегі, аты, әкесінің аты көрсетілген жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін дайындаушы туралы ақпаратты;
      3) бірдейлендірілетін өнімдердің атауын, олардың жіктеу белгілерінің атауын;
      4) оларды бірдейлендіруді жүргізу кезінде пайдаланылған жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдері туралы мәліметтерді;
      5) жемістердің, көкөністердің, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің шығарылған күні, жарамдылық мерзімі, оларды сақтау шарттары, нақты таңбалауды (арнайы таңбалау болған кезде), арнайы таңбалауды көрсету;
      6) жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін аккредиттелген сынақ зертханаларында (орталықта) (оларды өткізу қажет болса) сынаудың (зерттеудің), оның ішінде органолептикалық көрсеткіштерін сынаудың (зерттеудің) нәтижелерін;
      7) орам туралы, оның ішінде орам түрі туралы, жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін тұтыну орамындағы немесе тасымалдау ыдысындағы таза салмағы немесе көлемі туралы мәліметтерді;
      8) осы өнім партиясының мөлшерін;
      9) таңбалаудың Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы мәліметтерді;
      10) соған сәйкес осы өнім өндірілген стандарттау жөніндегі нормативтік құқықтық актілердің, нормативтік құжаттардың (олар болған кезде) немесе осы өнімнің, оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағына әкелінген өнімнің сипаттамасын қамтитын баска да құжаттың (жеткізу келісім-шарты, сәйкестік сертификаты немесе сәйкестік декларациясы, қауіпсіздікті растайтын құжат, осы өнімге өзіндік ерекшелік) атауын;
      11) қажеттілігін тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы уәкілетті органдар белгілейтін қосымша сынақтар (зерттеулер) (талап етілген жағдайда) жүргізу туралы қорытындыны;
      12) осы өнімнің өтінім берілген атауға және (немесе) осы өнімнің нақты партиясына және оның декларияланатын көрсеткіштеріне сәйкестігі туралы қорытындыны қамтиды.
      5-10. Жемістер, көкөністер, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдері Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда өндірістен және (немесе) айналымнан шығарылуы тиіс.
      5-11. Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы уәкілетті органдар Қазақстан Республикасының тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы заңнамада белгіленген талаптарға сәйкессіздік анықталған жағдайда жалған жемістерді, көкөністерді, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерін өндіру және (немесе) өткізуді тоқтату жөнінде шаралар қабылдайды және бұл жөнінде тұтынушыларды хабардар етеді.

2. Терминдер мен анықтамалар

      6. Осы Техникалық регламентте мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:

      шикізат - өсімдіктен, жануардан өндірілетін, микробиологиялық, химиялық және минералдық жолмен алынатын, тамақ өнімін өндіру (даярлау) үшін пайдаланылатын объектілер;

      технологиялық ақау - шикізаттағы және/немесе дайын өнімдегі оны өндіруде технологиялық процесс сақталмауы немесе төмендеуі себеп болатын ақау;

      көкөністер немесе жемістер - шекілдеуікті (алма, алмұрт, беже және т.б.), сүйекті (өрік, алхоры, шие, шабдалы және т.б.), цитрусты (апельсин, лимон, мандарин, грейпфрут және т.б.), субтропикалық және тропикалық жемістер (інжір, анар, манго, ананас, банан, авокадо және т.б.), жидектер (жүзім, қарақат, қарлыған, бүлдірген және т.б.), жаңғақтар (түйе жаңғақ, самырсан жаңғағы, бадам жаңғағы, жержаңғағы, фундук және т.б.) болып бөлінетін өсімдіктердің бұта және ағаш тұқымдары өнімдерінің жеуге жарамды жемістері;

      жидектер - белгілі бір тәртіппен, бірақ, қабыршақсыз жұмсаққа тікелей батып орналасқан жұқа қабығы, жұмсақ шырыны мен тұқымдары бар көпжылдық бұта және шөп өсімдіктерінің жемістері;

      жаңғақтар - ағаш тәріздес ашылмайтын қатты қабыршақпен - қабықпен жабылған жеуге жарамды бөлігінде тұқымы болатын жемістер;

      көкөністер - шөп өсімдіктерінің жемістері мен вегетативтік органдары;

      жабайы өсетін шөп өсімдіктері - әртүрлі вегетативтік бөліктері: түбірлері, сабақтары, жапырақтары, гүл шоғырлары, тағамға пайдаланылатын жеуге жарамды өсімдіктер, сыныптама бойынша көкөністерге жатады;

      вайялар - өсімдіктің түп тамырында орналасқан, жаңаратын гүл тамырларынан топырақ үстінде өсіп жетілетін папортник жапырақтары, сондай-ақ өркендер деп те аталады;

      саңырауқұлақтар - табиғи экожүйелердің қалыптасуына ықпал ететін және дайын органикалық заттармен қоректенуге бейім тірі организмдердің айрықша типі;

      жеуге жарамсыз саңырауқұлақтар - құрамында улы заттар жоқ, бірақ иісі жағымсыз немесе дәмі ащы, өткір болғандықтан, жағымсыз түйсіктерге немесе ас қорытудың жеңіл-желпі бұзылуына себеп болады;

      жеуге жарамды саңырауқұлақтар - жабайы түрде өсіп жетілген немесе егілген саңырауқұлақтардың жемісті тіндері, қажетті қайта өңдеуден кейін азық ретінде қолдануға болады;

      жеміс және көкөніс жартылай фабрикаттары - кейіннен әртүрлі тәсілдермен қайта өңдеуге және консервілеуге арналған жеміс пен көкөністен дайындалған өнімдер;

      тез тоңазытылған өнімдер - табиғи тамақ компоненттерін қосып немесе қоспай, туралған немесе ұсақталған жемістен (көкөністен) немесе көкөністер мен жемістердің белгіленген технологияға сәйкес әзірленген қоспасынан даярланған, жедел тәсілмен оралған және 18 ^о С-ға дейін жеткізілген өнімнің ішкі температурасы - сақтау кезінде және тұтынушыға дейінгі тоңазыту тізбегінде өзгертілмейтін тоңазытылған өнімдер;

      ашытылған көкөністер - бүтін немесе туралған көкөністердің бір немесе бірнеше түріне ас тұзын қосып немесе қышқыл-тұздалған немесе тұздалған ерітінді құйып даярланған, қышқылды сүтпен ашытылған өнімдер;

      консервілер - табиғи тамақ құрамдас бөліктерін қосып немесе қоспай, белгіленген технологияға сәйкес қайта өңделген, көкөністерден және жемістерден даярланған, герметикалық бітеу ыдысқа бөліп салынған, бітеуден бұрын немесе кейін пастерленген немесе стерильденген өнімдер;

      пасталар - тағамдық қышқылдар, қант, тағамдық қоспалар қосылып немесе қосылмай, үгіту және/немесе алдын ала ферменттік өңдеу арқылы алынған, құнарландырылған немесе құнарландырылмаған консервілер;

      сироптар - тағамдық қышқылдар, хош иісті заттар мен бояғыштар қосып немесе қоспай, жеміс шырындарына қант немесе табиғи қантты алмастырғыштар қосу арқылы алынған консервілер;

      компоттар - су, қант сиробы немесе табиғи қант алмастырғыштар ерітінділері құйылған, тағамдық қышқылдар қосып немесе қоспай бүтін немесе туралған бір немесе бірнеше жеміс түрлерінен алынған консервілер;

      джем (конфитюр) - қант немесе табиғи қант алмастырғыш қосып пісірілген, созылмалы ететін заттар, тағамдық қышқылдар, хош иісті заттар, бояғыштар және басқа да тағамдық қоспалар қосып немесе қоспай, бүтін, туралған немесе ірі етіп үгітілген жемістердің бір немесе бірнеше түрінен алынған созылмалы етілген консервілер;

      тосап - тағамдық қышқылдар, хош иісті заттар, бояғыштар, тәттілер қосып немесе қоспай, қант сиробы немесе табиғи қант алмастырғыштар қосып пісірілген, бүтін немесе туралған жемістен даярланған консервілер;

      повидло - үгітілген жемістің бір немесе бірнеше түріне қант немесе табиғи қант алмастырғыштар қосып, тағамдық қышқылдар, созылмалы ететін заттар қосып немесе қоспай қайнату арқылы алынған созылмалы етілген немесе созылмалы етілмеген консервілер;

      жемістерді (көкөністерді, саңырауқұлақтарды) қайта өңдеу өнімдері - өсімдіктерден, жануарлардан, микробиология немесе минералдан алынған тамақ өнімдері қосылған немесе қосылмаған жемістерден (көкөністерден, саңырауқұлақтардан) алынған, белгіленген технологияға сәйкес дайындалған, ыдыстың алуан түрінде белгілі жағдайларда сақтаудың белгіленген мерзім ішінде өнімінің сақталуын қамтамасыз ететін әр түрлі тәсілдермен консервіленген өнімдер;

      кетчуп - жас томаттардан немесе дәмдеуіштер, тұз, қант, тағамдық органикалық қышқылдар, қоюландырғыштар, консистенцияны тұрақтандырғыштар, тағамдық хош иістендіргіштер, тағамдық бояғыштар және консерванттар қосылған немесе қосылмаған томат өнімдерінен дайындалған томат тұздығы; кетчуп консервілер түрінде немесе жартылай фабрикат түрінде дайындалуы мүмкін;

      тоңазытылған жеміс (көкөніс, саңырауқұлақ) өнімдері - жемістерден (көкөністерден, саңырауқұлақтардан) немесе жемістердің және/немесе көкөністердің және/немесе саңырауқұлақтардың қоспаларынан дайындалған жемістерді (көкөністерді, саңырауқұлақтарды) қайта өңдеу өнімдері, немесе өсімдік немесе малдан алынатын майлар, майонез, әртүрлі дәмдік қоспалар, ет, балық, ет өнімдері, балық өнімдері және басқа тамақ өнімдері, дәмдеуіштер, көк, консерванттар қосылған немесе қосылмаған, белгіленген технологияға сәйкес дайындалған, әдеттегі қоршаған орта жағдайында ыдысқа немесе герметикалық ыдысқа вакуммен немесе реттелетін газды ортада буып-түйілген, минус 1 ⁰ С + 5 ⁰ С температурасына дейін тоңазытылған және осы температурада сақталатын дайын тағамдар.

      кептірілген жемістер (көкөністер, саңырауқұлақтар) - тұтас, туралған немесе ұнтақ тәрізді, жаңадан піскен тұтас немесе туралған жемістерден (көкөністерден, саңырауқұлақтардан) дайындалған, технологияға сәйкес дайындалған, олардың сақталуын қамтамасыз ететін, ылғалдың үлес салмағына жеткенге дейін термиялық өңдеу немесе ауада және күн көзінде кептіру жолымен кептірілген жемістерді (көкөністерді, саңырауқұлақтарды) қайта өңдеу өнімдері;

      кептірілген жаңғақтар (тұқымдар, бұршақтар) - жаңғақ жемісті дақылдардың жемістерінен (майлы дақылдардың тұқымдарынан, бұршақтардан) дайындалған, тазартылған немесе тазартылмаған, олардың сақталуын қамтамасыз ететін, ылғалдың үлес салмағына дейін термиялық өңдеу тәсілімен немесе табиғи жолмен кептірілген, қуырылған немесе қуырылмаған, қабыршақталған, қабыршақталмаған, тұз немесе қант қосылған немесе қосылмаған жемістерді қайта өңдеу өнімдері;

      жеміс (көкөніс) цукаттары - тұтас немесе туралған жемістерден (көкөністерден), қант сиробында бір рет немесе көп мәрте пісіру жолымен цитрус және/немесе бақша өнімдерінің қабықтарынан дайындалған, 80% кем емес құрғақ заттардың үлес салмағына дейін кептірілген, қант немесе қант ұнтағы себілген немесе қабыршақталған, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 70% аспағанда ұзақ сақтау үшін арналған жемістерді (көкөністерді,) қайта өңдеу өнімдері;

      ылғалданған жеміс өнімдері - қант ерітіндісі және/немесе ас тұзы қосылған, жеміс және/немесе көкөніс компоненттері, бал, қара бидай ұны, уыт, қыша, дәмдеуіштер, көк қосылған немесе қосылмаған жаңа піскен тұтас немесе туралған жемістерден дайындалған, қышқыл сүт ашуына ұшыраған, табиғи немесе таза қышқылды сүт бактерияларынан дайындалған ашытқылар қосылған, алынған ерітіндіде минус 1 ⁰ С +4 ⁰ С дейінгі температурада сақтау үшін арналған, қысқа мерзімді сақтау кезінде 1 ⁰ С + 10 ⁰ С дейінгі температурада сақтауға рұқсат етілетін жемістерді қайта өңдеу өнімдері;

      тұздалған көкөніс (саңырауқұлақ) өнімдері - ас тұзы ерітіндісі қосылған, дәмдеуіштер, татымдылық өсімдіктерінің бөліктері қосылған немесе қосылмаған жаңа піскен тұтас көкөністерден (саңырауқұлақтардан) дайындалған, қышқыл сүт ашуына ұшыраған, табиғи немесе таза қышқылды сүт бактерияларынан дайындалған ашытқылар қосылған, алынған ерітіндіде минус 1 ^о С +4 ^о С дейінгі температурада сақтау үшін арналған, қысқа мерзімді сақтау кезінде 1 ⁰ С + 10 ⁰ С дейінгі температурада сақтауға рұқсат етілетін көкөністерді (саңырауқұлақтарды) қайта өңдеу өнімдері;

      жеміс-көкөніс шикізатын калибрлеу (жеміс-көкөніс шикізатын сорттауға жол берілмейді) - жеміс-көкөніс шикізатын мөлшерлері бойынша бөлу;

      жеміс-көкөніс шикізатының концентрацияланған өнімі (жеміс-көкөніс шикізаттың қоюлатуға жол берілмейді) - жеміс-көкөніс шикізатының туралған салмағынан ылғалды буландыру немесе мұздату;

      өңделінген жемістер - күкіртті ангидридпен, күкіртті қышқыл ерітіндісімен, күкіртпен, натрий бисульфитымен өңделген жемістер;

      тамақ өнімдерінің антиқышқылдатқыштары - майлардың, құрамында май бар өнімдердің және басқа органикалық заттардың тотығуына кедергі болатын, табиғи және синтетикалық химиялық заттар;

      жеміс (көкөніс, саңырауқұлақ) жартылай консервілері - нақты өнім түріне арналған нормативтік-техникалық құжаттамада көрсетілген температурада шектеулі сақтау мерзімі ішінде өнімнің микробиологиялық тұрақтылығына және өнімнің қауіпсіздігіне кепілдік беретін герметикалық орамадағы, жылумен және (немесе) өзге өңдеуге ұшыраған, қолдануға дайын жемістерді (көкөністер, саңырауқұлақтар) қайта өңдеу өнімдері;

      маринадталған жемістер, (көкөністер, саңырауқұлақтар) - жаңа піскен, тұздалған немесе тез мұздатылған бүтін немесе кесілген бір немесе бірнеше түрдегі жемістерден (көкөністерден, саңырауқұлақтардан), ас тұзы және (немесе) қант, тағамдық органикалық қышқылдардың, дәмдеуіштер мен олардың сығындысының ерітіндісі құйылған тағамдық өсімдік майы мен көк-сек қосып немесе қоспай дайындалған жеміс (көкөніс, саңырауқұлақ) консервілері;

      жемістер (көкөніс, саңырауқұлақ) тұздығы - ұсақталған және (немесе) үгітілген жаңа піскен жемістерден (көкөністерден, саңырауқұлақтардан) немесе олардың жартылай фабрикаттарынан, немесе жемістердің көкөністер мен саңырауқұлақ қоспасынан, дәмдеуіштерден дайындалған, қант, тұз, тағамдық органикалық қышқылдар және көк-сек қосылған немесе қосылмаған жеміс (көкөніс, саңырауқұлақ) консервілері;

      ұсақталған жемістер (көкөністер) - жеміс (көкөніс) массасын білдіретін жеміс (көкөніс) консервілері, бұл ретте ұсақталған жеміс (көкөніс) консервілері сияқты қант және (немесе) тұз қосып немесе қоспай немесе жартылай фабрикат түрінде дайындалуы мүмкін шырыны мен артық жұмсағын бөлмей механикалық әсер ету жолымен белгіленген технологияға сәйкес дайындалған бүтін жаңа піскен немесе тез мұздатылған жемістер алынған иондық сәулемен өңдеуден басқа, физикалық тәсілмен консервіленген бөлшектерінің мөлшері 3-5 мм ұсақталған жеміс (көкөніс) консервілері;

      жеміс (көкөніс) желесі - бозартылған немесе бозартылмаған жеміс (көкөніс) шырындарынан, сығындыдан немесе жемістің (көкөністің) концентратталған шырындарынан, қанттан немесе қанттардан, және (немесе) қант алмастырғыштардан, және (немесе) тәттілеуіштерден, желелейтін заттардан, хош иістендіргіштен және (немесе) татымды хош иістендіргіш өсімдіктердің сығындылары, тағамдық органикалық қышқылдар, тағамдық бояғыштар мен консерванттар қосып немесе қоспай дайындалған, жемістің берік желелік консистенциясы бар жеміс (көкөніс) консервілері, бұл ретте жеміс (көкөніс) желесінде жемістер, көкөністер немесе олардың бөліктері, тұқым дәні және біркелкі бөлінген жалпы массада баска да өсімдік құрамдас бөліктері болуы мүмкін;

      жемісті (көкөністі) десерт - жаңа піскен, салқындатылған немесе тез мұздатылған бүтін және (немесе) кесілген, және (немесе) бір немесе бірнеше түрдегі жемістен (көкөністен), қант немесе қанттар және (немесе) табиғи тәттілеуіштер, жарма немесе басқа да тағамдық ингредиенттер, қоюлатқыштар, тағамдық органикалық қышқылдар, тағамдық хош иістендіргіштер және тағам бояғыштарды қосып немесе қоспай дайындалған көкөніс (жеміс) консервілері;

      сироптағы жемістер (көкөністер) - жемісті бөлігінің массалық үлесі кемінде 45 пайызды құрайтын жаңа піскен, салқындатылған, тез мұздатылған немесе кептірілген, бүтін немесе кесілген бір немесе бірнеше түрдегі жемістен (көкөністен) немесе қанттан немесе қанттардан жасалған сироп құйылған, тағамдық органикалық қышқылдар, пектин немесе тұрақтандырғыштар қосып немесе қоспай дайындалған көкөніс (жеміс) консервілері;

      шикізатты жуу - таза шикізаттың микроорганизмдермен тұқымдану дәрежесі бойынша кейіннен бақылай отырып, жуу машиналарында ластаушыларды, улы химикаттарды, қоспаларды және микроорганизмдерді жою;

      сұрыптау - жеміс-көкөніс шикізатын сапасы, пісіп жетілуі, түсі бойынша бөлу;

      инспекция - шикізатты тексеру, жарамсыз (механикалық зақымдалған, зеңделген, дұрыс емес пішінді, көгерген т.б.) түрлерін сараптау;

      суға салып қою - жеміс-көкөніс шикізатының консистенциясын, ісінуін, сіңімділігін жақсарту үшін суда немесе тұздың органикалық қышқылдардың судағы ерітінділерінде ұстау;

      бұқтыру - жемістердің немесе көкөністердің қарайып кетпеуін болдырмау, сыртын алып тастау, нитриттер (нитраттар) құрамын азайту, ащы дәмін, өзіне тән иісін жою үшін аз уақыт аралығында өнімді қайнаған сумен немесе бумен өңдеу;

      тазалау - қабықтарынан, сүйектерінен, тұқымдарынан, жеміс сабақтарынан, тұқым камераларынан және т.б. - жеуге жарамсыз немесе тағамдық жағынан құны темен бөліктерінен ажырату процесі. Тазалаудың химиялық, паротермиялық, суыту және механикалық әдістерін қолданады;

      жеміс-көкөніс шикізатын үгіту - ұсақтау немесе кесу арқылы жеміс-көкөніс шикізатының талшық құрылымын механикалық бұзу;

      сүрту - жеміс-көкөніс шикізатын арнайы сүрту машиналарында өңдеу үдерісі, оны езбе тәріздес өнімдер өндірісі кезінде жылумен өңдеуден кейін жүргізеді;

      жемістерді (көкөністерді, саңылауқұлақтарды) консервілеу - жемістер (көкөністер, саңырауқұлақтар) микроорганизмдерінің тіршілігін және биохимиялық процесін баяулатуды (тоқтатуды) және тиісті ыдысқа кейіннен буып-түюді көздейтін, өнімді қалыпты жағдайда (мұздатқышта емес) сақтаған кезде оның микробиологиялық тұрақтылығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ететін өңдеу тәсілдері (процестері);

      тауарлық сорт - бір немесе бірнеше сапалық көрсеткіштері бойынша белгілі бір тауар түрінің градациясы.
      Ескерту. 6-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

3. Өнімді өндіру және қайта өңдеу

      7. Қайта өңделген жеміс-көкөніс өнімдерін құюды, буып-түюді, сақтауды, тасымалдауды қоса алғанда оларды дайындау кезінде, сондай-ақ өндірістің жаңа технологияларын әзірлеу және енгізу кезінде жеміс-көкөніс өнімдерінің осы Техникалық регламенттің қойылатын талаптарына сәйкестігін қамтамасыз ету қажет.

      8. Дайындаушы өнімді белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес келетіндей етіп өндіреді және өндіруші таңдаған жүйе шеңберінде және Техникалық регламентте белгіленген тәуекелдерді талдау және сыни нүктелерді бақылау қағидаттары негізінде тиісті шаралардың қабылдануын қамтамасыз етеді.
      9. Жаңа піскен түрінде сатуға, сондай-ақ қайта өңдеуге арналған жемістер мен көкөністерді, жеміс-көкөніс өнімдері өндірісі кезінде пайдаланылатын басқа шикізатты, компоненттерді қабылдау (кіріс бақылау) кәсіпорын бекіткен тамақ өнімдерінің қауіпсіздігіне өндірістік бақылау бағдарламасына қолданыстағы стандарттарға сәйкес жүзеге асырылуы тиіс.
      Көкөністердің сыныптамасы осы Техникалық регламенттің 3-қосымшасында келтірілген.
      Ескерту. 9-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      10. Қайта өңдеуге осы Техникалық регламенттің қауіпсіздік көрсеткіштері бойынша нақты өнімге арналған талаптарына сәйкес болатын таза шикізат жатады.
      Саңырауқұлақтардан жасалатын өнімдерді шығару үшін тек жаңа піскен жеуге жарамды, жиналғаннан кейін сапасы төмендей бастағанға дейін бірден өңдеуге немесе техникалық қайта өңдеуге ұшыраған саңырауқұлақтарды пайдалануға жол беріледі.
      Жеміс-көкөніс шикізатын қайта өңдеуге (бұқтыруға, тазалауға, кесуге, үгітуге, сүртуге) дайындаудың кейінгі процестерін жүргізген кезде қайталама механикалық, химиялық, микробиологиялық ластауға жол берілмейді.
      Технологиялық процесте пайдаланылатын су ауыз суға қойылатын қауіпсіздік талаптарына сай болуы тиіс. Шикізаттың қосымша ластануын болдырмау үшін жууға пайдаланылатын су, егер оны тиісінше өңдеу көзделмесе, айналмалы болмауы тиіс.
      Ескерту. 10-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      11. Жемістер мен көкөністер мынадай қайта өңдеуге (консервілеуге) ұшырайды:
      - жеміс-көкөніс өнімдерін зарарсыздандыру және пастерлеу жолымен консервілеу;
      - құрғатудың әр түрлі дәрежелерінде ұзақ сақтау үшін жемістерді және көкөністерді кептіру;
      - суықты, консерванттарды және ферментативтік процестерді қолдану арқылы консервілеу.

      12. Кәсіпорындарда өндірістік цехтарды, учаскілерді, бөлімшелерді, қоймалық, қосалқы үй-жайларды жоспарлау технологиялық процестердің кезеңділігін, жемістер және көкөністер, тамыржемістілер және оларды қайта өңдеу өнімдерінің қауіпсіздігін, жинау, жуу, дезинсекциялау сапасына санитарлық бақылау мен қадағалау жүргізу мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс.
      Ескерту. 12-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      13. Жеміс-көкөніс өнімдері өндірісінде тікелей тұтынуға арналған өнімдерде олардың қалдық саны болмау шартымен Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасының талаптарына сәйкес келетін жуатын және тазартатын құралдарды, химиялық дезинфекциялау заттарын қолдануға рұқсат етіледі.

      14. Кәсіпорын жайының ауасын жылыту, желдету, желдеткіш сорғы жүйелерін орнату нормаланған климаттық жағдайларды қамтамасыз ететін техникалық шешімдердің жүргізілуі көзделуге тиіс.

      15. Өнімдерге арналған жабдықтар және ыдыс (контейнер) денсаулыққа қауіпсіз, сондай-ақ жеңіл тазаланатын және өнімді зақымдамайтын материалдан жасалуы тиіс. Көкөністердің, жемістердің, тамыржемістілердің, жидектердің, саңырауқұлақтардың өнімдерін жинау санитарлық гигиенаның талаптарына жауап беруге тиіс. Жинау кезінде тамақ өнімдерін зақымдамас үшін жеуге жарамсыз өнімдерді бөлек орналастыру қажет.
      Шикі өнімдерді малдан, шыбын-шіркейден шығатын, зиянды жәндіктермен, құстармен, химиялық немесе микробиологиялық және басқа да жағымсыз заттармен ластанудан қорғау мақсатында сақтық шаралары қабылданған болу қажет. Өнімнің сорты және өнімді жинау тәсілі, оның талап етілетін сақтау типін және сақтау дәрежесін көрсетеді.
      Ескерту. 15-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      16. Технологиялық және тоңазытқыш жабдықтарды, сондай-ақ шикізаттар мен дайын өнімдерді қоймаларда орналастыру қарсы ағымдағы шикі және дайын өнімнің кедергісіз бос өтімін қамтамасыз етуі қажет.

      17. Жерүсті және жерасты көздерінен шаруашылық-ауыз су мұқтаждықтарына су беретін сумен жабдықтау көздері және су құбырлары құрылғылары Қазақстан Республикасының заңнамаларында белгіленген талаптарға сәйкес санитарлық қорғаныш аймағы болуы тиіс, ал ауыз су тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі талаптарына сәйкес болуы керек.

      18. Өсімдік ресурстары мен өнімдерді бұзылу және жойылудан қорғауды қамтамасыз ету үшін жемістер мен көкөністер карантиндік объектілерден таза болуға тиіс және өсімдіктер карантині саласындағы қолданыстағы заңнама талаптарына жауап беруі қажет.

      19. Айналымдағы жеміс-көкөніс өнімдері және олардың қайта өңдеу өнімдері тұтынушылардың өмірі мен денсаулығына зиян келтірмеуі тиіс және Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы Қазақстан Республикасы заңнамасында белгіленген гигиеналық нормаларға және қауіпсіздік көрсеткіштеріне сәйкес болуы қажет.
      20. Құрғатылған, концентратталған жемістер мен көкөністер үшін түпкілікті өнімдегі құрғақ заттардың құрамын есепке ала отырып химиялық қауіпсіздік көрсеткіштеріне қайта есептеу жүргізу қажет.
      Құрамы аралас өнімдердің қауіпсіздік көрсеткіштерін анықтау шикізаттардың негізгі түрлерінің үлес салмағы бойынша және де нормаланатын контаминанттардың рұқсат етілген деңгейі бойынша жүргізіледі.
      Ескерту. 20-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      21. Жемістер, көкөністер, тамыржемістілер және оларды қайта өңдеу өнімдерінде патогенді микроорганизмдердің және паразитті аурулар қоздырғыштарының, олардың жұқпалы және паразитті аурулар тудыратын немесе адамның денсаулығына қауіп төндіретін уыттарының болуына жол берілмейді.
      Ескерту. 21-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      22. Жеміс-көкөніс өнімдері өндірісінде тағамдық қоспалар, қосалқы технологиялық құралдар "Тағамдық қоспалардың, оларды өндіру мен айналымының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентінің талаптарына сәйкес қолданылады.
      Ескерту. 22-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      23. Консервіленген азық-түлікте 25 ⁰ С жоғары температурада сақтаған кезде дамуға бейім споралар түзгіш термофильді анаэробты, аэробты және факультативті-анаэробты микроорганизмдердің жоқтығы консервіленген жеміс-көкөніс өнімдері қауіпсіздігінің (өнеркәсіптік стерилдік) өлшемдері болып табылады.

      24. Өнімнің орамы өнімнің нақты түрін тасымалдау және сақтау шарттарын сақтай отырып, айналымның барлық кезеңінде оның қауіпсіздігін қамтамасыз етуі тиіс.

      25. Жеміс-көкөніс өнімдерімен байланысты буып-түю ыдыстары жасалған материалдар қолданыстағы заңнама талаптарына сәйкес болуы тиіс.
      26. Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін (импортталатын) тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес болуы тиіс.
      Келіп түскен жеміс-көкөніс және басқа да шикізаттың әрбір партиясы мынадай көлік құжаттарымен және тауардың сапасы мен қауіпсіздігін куәландыратын құжаттармен сүйемелденуі тиіс:
      1) тауарлық-көлік жүкқұжаты;
      2) шикізаттың техникалық регламенттердің, стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттардың белгіленген талаптарына сәйкестігін растайтын құжаттар;
      3) фитосанитарлық сертификат (Қазақстан аумағына әкелінген өсімдік шаруашылығы өнімдері үшін);
      4) карантиндік сертификат (облысаралық жеткізу кезінде өсімдік шаруашылығы өнімдері үшін).
      Ескерту. 26-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

3-1. Жеміс-көкөніс өнімдерін буып-түю және таңбалау

      Ескерту. 3-1-бөліммен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      26-1. Жеміс-көкөніс өнімдерін таңбалау "Буып түюге, таңбалауға, затбелгі жапсыруға және оларды дұрыс түсіруге қойылатын талаптар" техникалық регламентіне, стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарға, сондай-ақ осы бөлімге сәйкес жүзеге асырылады.
      26-2. Жеміс-көкөніс өнімдері өнімнің осы түрлерін тасымалдау және сақтау шарттары сақталған кезде айналымның барлық сатыларында оның сақталуы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ескере отырып, буып-түйіледі.
      Жеміс-көкөніс өнімдерін механикалық зақымданудан сақтау үшін өнімнің әрбір түріне тән көліктік және тұтыну ыдысы пайдаланылады, олардың түрлері.тиісті нормативтік-техникалық құжаттарда белгіленген. Тұтыну ыдысы таңбалаудың (затбелгі жапсырудың) тасушысы болып табылады, ал консервілер үшін — қосымша мөртаңбалар.
      26-3. Егер мөлшері шағын (бір жағының ауданы 10 см²-ден аспайды) орауышқа (ыдысқа) тұтынушыға арналған ақпараттың қажетті мәтінін түсіру мүмкін болмаса, онда ақпаратты топтық орауышқа (ыдысқа) немесе жеке немесе топтық орауыштың (ыдыстың) әрбір бірлігіне қоса берілетін қосымша параққа орналастыруға рұқсат етіледі. Сондай-ақ өнім (тауар) жинақтап сатылатын топтық орауыштың (ыдыстың) әрбір бірлігі тұтынушыға арналған ақпаратпен қоса жіберіледі.
      Тұтынушыларға өнімді (тауарды) алдын ала өлшеп салынбаған түрінде өткізу кезінде, өнім (тауар) сауда үй-жайларында (сатылатын орындарда), оның ішінде сатып алушының көзінше өлшеп салынған жағдайда, олар туралы ақпаратты орауыштың (ыдыстың) әрбір бірлігіне қоса берілетін қосымша параққа, өнімнен (тауардан) тікелей жақын жердегі баға көрсеткішке немесе ақпараттық параққа орналастыруға рұқсат етіледі.
      Сату орындарында қаптарға салынған өнімде (тауарда) буып-түйілген немесе өлшеп салынған ұқсас өнім үшін көзделген ақпарат болуға тиіс. Тұтынушыға арналған ақпарат қаптарға бекітілген зат белгілерге жазылады.
      Өнімді (тауарды) дайындаушы (өндіруші) тұтынушыға арналған ақпаратты орауыштың (ыдыстың) бірлігінің тек сол бір жеріне орналастырады.
      Тұтынушыға арналған ақпаратты оқу үшін қолайлы бір немесе бірнеше орынға орналастыруға рұқсат етіледі.
      Жаңа піскен жемістерді (көкөністерді) таңбалауда:
      1) тауарлық сорты (бар болса);
      2) өнімді өңдеудің және (немесе) буып түюдің ерекше тәсілдерін көрсету;
      3) жинау күні, буып-түю күні;
      4) қорғалған топырақта өсірілген өнім туралы ақпарат (қорғалған топырақта өсірілген өнім үшін);
      5) сақтау шарттары болуы тиіс.
      26-4. Қайта өңделген, оның ішінде консервіленген жеміс-көкөніс өнімдерін таңбалау кезінде:
      1) массасы немесе негізгі өнімнің массалық үлесі (сиропта, маринадта, тұздықта, құймада дайындалған өнімдер үшін);
      2) өнімнің тағамдық құндылығы (арнайы мақсаттағы өнімдерінде дәрумендер, күлдер, қоспалар құрамын көрсете отырып);
      3) шикізатты, жартылай фабрикатты немесе дайын өнімді өңдеудің ерекше әдістері (атауына қосылады);
      4) тауарлық сорты (бар болса);
      5) дайындалған және буып-түйілген күні (консервілер үшін дайындалған күні);
      6) жарамдылық мерзімі;
      7) диабеттік өнімдерге арналған тәттілеуіштердің болуы;
      8) өнімді қолдану мен дайындау жөніндегі ұсынымдар (қажет болған кезде) көрсетіледі.
      26-5. Жеміс-көкөніс өнімдерінің атауы мынадай талаптарға сәйкес болуы тиіс:
      1) өнімнің атауында сорттық түрі көрсетіледі, мысалы: тиісінше "сүйегінен бөлінетін шабдалы" немесе "сүйегінен бөлінбейтін шабдалы" және тиісінше "сары шабдалы (ақ, қызыл, немесе жасыл)";
      2) өнімнің өзіне және қасиеттерін елеулі дәрежеде айқындайтын жекелеген тұздықтар, қоспалар немесе дәмдеуіштер "-бен (-пен)" немесе "-та (-те)" деген жалғаулармен белгіленеді, мысалы "Сары май қосылған тұздықпен" немесе "Өсімдік майы қосылған тұздықта".
      Егер өнім мөлшері бойынша калибрленген болса, жемістің не диаметрі, не тиісінше "ұсақ", "орташа", "ірі" деген сөздер көрсетіледі.
      Жеміс-көкөніс консервілерін таңбалау кезінде шартты белгілер түріндегі ақпарат орамда: затбелгісінде, қақпағында, түбінде орналастырылады.
      26-6. Жеміс-көкөніс өнімдерінің жарамдылық мерзімін Қазақстан Республикасының тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы заңнамасына сәйкес оның дайындаушысы белгілейді.
      26-7. Дайындаушы белгілеген сақтау және тасымалдау шарттары жеміс-көкөніс өнімдерінің жарамдылық мерзімі ішінде осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкестігін қамтамасыз етуі тиіс.
      Тазаланбаған, кесілмеген немесе өңделмеген картопты қоса алғанда, жаңадан піскен жемістер мен көкөністерге жарамдылық мерзімін көрсету талап етілмейді.

4. Сақтау және тасымалдау

      Ескерту. 4-бөлімнің тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      27. Жемістердің, көкөністердің, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің ұзақ сақталуы арнайы жеміс-көкөніс сақтау орындарында, тоңазытқыштарда, дайын өнім қоймаларында жүзеге асырылады.
      Өнім оның жағдайын бақылауды жүзеге асыру мүмкіндігі болатындай етіп орналастырылады. Жаңа піскен жемістер, көкөністер, тамыржемістер үшін желдету мүмкіндігі қамтамасыз етілу қажет.
      Жеміс, көкөніс, тамыржемістердің әрбір сортына, түріне өзінің сақтау режимдері (қоршаған ортаның температурасы, ылғалдылық) қолданылады.
      Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      28. Жеміс, көкөніс, тамыржемістілер мен оларды қайта өңдеу өнімдерінің ластану қатерін барынша азайту шартымен, олар көлік құралдарында және (немесе) контейнерлерде орналастыруға және сақтауға жатады.
      Жеміс-көкөніс өнімдерімен бірге басқа тамақ өнімдерін немесе өзге жүктерді бір уақытта тасымалдау үшін көлік құралдарын және (немесе) контейнерлерді пайдалану кезінде жаңа піскен және қайта өңделген жеміс-көкөніс өнімдерінің жанасуына, ластануына және органолептикалық ерекшелігінің өзгеруіне жол бермейтін жағдайлар қамтамасыз етіледі.
      Жеміс-көкөніс өнімдерін тасымалдау үшін пайдаланылатын көлік құралдары және (немесе) контейнерлер немесе сыйымдылықтар осындай өнімдердің қажетті температурасын сақтап тұру үшін тиісті түрде жабдықталады.
      Жеміс-көкөніс өнімдерін сақтауға арналған көлік құралдары мен үй-жайлар үнемі механикалық тазалаудан, жуудан және қажет болған кезде дезинфекциядан өткізіледі.
      Ескерту. 28-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      29. Сақтауды және тасымалдауды жүзеге асыратын тұлға дайындаушы белгілеген жеміс-көкөніс өнімдерін сақтау және тасымалдау шарттарын сақтайды.

5. Өнімді сату

      Сатылатын өнім осы Техникалық регламенттің талаптарына жауап беруге және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес өнімнің қауіпсіздігін растайтын құжаттары болуы тиіс.

      30. Базарда жеміс-көкөніс өнімдерін орналастыруды және сатуды жүзеге асыратын субъектілердің нормативтік құжаттарға сәйкес өнімнің нақты түрлерін қабылдау, бақылау, бірдейлендіру және сақтау мүмкіншіліктерін қамтамасыз ететін қажетті үй-жайлары мен жағдайлары болуы тиіс.

      31. Өнімнің сатылуы адамның өмірі мен денсаулығын және қоршаған орта қауіпсіздігін қамтамасыз ететін санитарлық-гигиеналық нормативтерді сақтай отырып, сауда саласындағы заңнамаға және ережелерге сәйкес жүзеге асырылуы тиіс.
      Сатылатын өнім қауіпсіздігі бойынша осы Техникалық регламенттің талаптарына, ал басқа көрсеткіштер бойынша шартта көрсетілген жағдайларға сәйкес болуы қажет. Шартта өнімнің осы тобына заңнамада белгіленген көрсеткіштермен салыстырғанда өнімнің сапасы мен қауіпсіздігіне барынша жоғары талаптар көзделуі мүмкін.

      32. Өнімді сату барысында, дайындаушы белгілеген сақтау шарттары сақталуы тиіс.

      33. Осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкес келмейтін, сақтау немесе жарамдылық мерзімі өтіп кеткен, сапасыздық белгілері бар, осы Техникалық регламенттің талаптарын бұза отырып таңбаланған, белгіленген нысандағы ілеспе құжаттары жоқ өнімдер сатуға жіберілмейді.

      34. Өнімді сатып алушылар мен тұтынушылар өздерінің қауіпсіздігі мақсатында таңбалауда көрсетілген талаптарға сәйкес өнімді пайдалану және тұтыну бойынша дайындаушының (сатушы) ұсынымдарын сақтайды.
      Өнімнің бұзылғаны анықталған жағдайда оны сатуды жүзеге асыратын субъектілер қолданыстағы заңнамаға сәйкес оны сатудан алып тастайды, тұтынушыдан қайтарып алады, сараптамаға жібереді, қажеттілігі болған кезде оның кәдеге жаратылуын немесе жойылуын қамтамасыз етеді.

6. Жеміс-көкөніс өнімдерінің қадағалануы

      Ескерту. 6-бөлім алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

7. Сапасыз және адам өмірі мен денсаулығына қауіпті жеміс-көкөніс өнімдерін кәдеге жаратуға және жоюға қойылатын талаптар

      Өнімді кәдеге жарату Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

      40. Сапасыз және адам өмірі мен денсаулығына қауіпті болып мынадай:
      - осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкес келмейтін;
      - айқын сапасыздық белгілері бар;
      - өнімнің шығу тегін, сапасы мен қауіпсіздігін растайтын өнімді дйындаушының (берушінің) құжаттары жоқ;
      - жарамдылық немесе сақтау мерзімі белгіленбеген немесе өтіп кеткен жеміс-көкөніс өнімдері танылады.

8. Сәйкестігін растау

      41. Осы Техникалық регламент пен үйлестірілген стандарттардың талаптарына өнімдердің сәйкестігін растау Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамаларына сәйкес жүзеге асырылады.

      42. Сәйкестікті растау схемасын таңдау дұрыс емес бағалаудың жиынтық қатерін және сәйкестікті растаудан өткен өнімді қолданудың зардабын есепке ала отырып жүзеге асырылады. Өнімнің сәйкестігін растаудың ұсынылатын рәсімдері осы Техникалық регламенттің 2-қосымшасында берілген.

9. Үйлестірілген стандарттар тізбесі

      Ескерту. 9-бөлім алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

10. Нарықтағы сәйкестік белгісі

      Ескерту. 10-бөлім алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

11. Қолданысқа енгізу мерзімі мен шарттары

      45. Осы Техникалық регламент ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      46. Осы Техникалық регламент қолданысқа енгізілгенге дейін берілген сәйкестікті растау саласындағы құжаттар қолдану мерзімі біткенге дейін қолданыста деп саналады.

                                            Техникалық регламентке
                                                   1-қосымша

      Ескерту. 1-қосымшаға өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

  Жемістердің, көкөністердің, тамыржемістілердің
   және оларды қайта өңдеу өнімдерінің Қазақстан
Республикасы Сыртқы экономикалық қызметінің тауар
  номенклатурасы (ҚР СЭҚ ТН) кодына сәйкес тізбесі

* Өнімнің кодтары "Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық қызметінің тауар номенклатурасы" жіктеуішіне сәйкес көрсетілген.

                                            Техникалық регламентке
                                                   2-қосымша

            Сәйкестікті растау схемалары

      - сынақтардың қажеттілігі мен көлемін сапа менеджментінің сертификатталған жүйесін (өндірісті) бақылау нәтижелері бойынша өнімнің сәйкестігін растау жөніндегі орган анықтайды
      - өндіріске немесе сапа менеджменті жүйесіне сертификат берген орган жүзеге асырады.

Сәйкестікті растау схемасын таңдау туралы ұсыныстар

      1. 1-6 және 10 сәйкестікті растау схемалары сериялық шығарылатын өнімнің сәйкестігін растау кезінде, 7, 8, 9-схемалар шығарылған өнімнің сәйкестігін растау кезінде қолданылады.

      2. 1-схеманы өнімнің шектеулі, өткізу көлемін алдын ала айтылған кезде қолдану ұсынылады.

      3. 2-схеманы ұзақ мерзімді келісім-шарттар бойынша келіп түсетін импорттық өнімнің сәйкестігін растау кезінде немесе жекелеген келісім-шарттар бойынша сериялық өнімді тұрақты жеткізген кезде қолдану ұсынылады.

      4. 3-схеманы өндірістің тұрақтылығы күмән тудырмайтын сериялық өнімді сертификаттау үшін қолдану ұсынылады.

      5. 4-схеманы өнімнің сипаттамасының тұрақтылығына жан-жақты және қатаң бақылау қажет болатын кезде қолдану ұсынылады.

      6. 5 және 6-схемаларды:
      - сынақтарға арналған іріктеудің нақты көлемі шығарылатын өнімді объективті бағалау үшін жеткіліксіз;
      - технологиялық процестер сыртқы факторларға сезімтал;
      - шығарылатын өнім сипаттамаларының тұрақтылығына қойылатын жоғары талаптар белгіленген;
      - өнімнің жарамдылық мерзімі сынақтарды ұйымдастыру және жүргізу үшін қажетті уақыттан кем;
      - өнімді түрлендірудің жиі ауысымына тән;
      - өнім тұтынушыда монтаждан өткеннен кейін ғана сыналуы мүмкін өнімдердің сәйкестігін растаған кезде қолдану ұсынылады.
      6-схема түпкілікті бұйымның сәйкестігін растауды көздемейтіндігімен ерекшеленеді және жинақтаушы бұйымдардың сәйкестігін растау үшін ұсынылған.
      6-схеманы, егер сипаттаманы сертификаттаған кезде расталатын номенклатура мен олардың мәндері Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес келетін болса, өзінің сапа менеджменті жүйесіне сертификаты бар жеткізушінің (дайындаушының емес) импортталатын өнімінің сәйкестігін растау кезінде қолдану ұсынылады.

      7. 7 және 8-схемаларды осы өнімді өндіру мен өткізу бір жолғы сипатқа ие болғанда (партиясы) қолдану ұсынылады.

      8. 9-схеманы импортталатын өнімдер үшін мынадай жағдайларда:
      - шағын және орта бизнес және жеке кәсіпкерлер үшін;
      - жеке мұқтажы және өндіріске арналған өнімдерді әкелген кезде (жинақтаушы, ілеспе өнім, өндіріске арналған шикізат және жартылай фабрикаттар, технологиялық жабдық, өндіріске арналған құралдар мен аспаптар, монтаждауға арналған жабдықтар);
      - өңірде сынақ зертханалары болмаған кезде өзге кәсіпорындардың өткізуі үшін өнімдерді әкелген кезде қолдану ұсынылады.

      9. 10-схеманы отандық өндірушілердің тұрақты шығарылмайтын немесе шағын көлемде шығарылатын ұзаққа созылған өндірісте өнімдердің сәйкестігін растау кезінде қолдану ұсынылады.
      Схеманы шағын кәсіпкерлік субъектілері мәлімдеген өнімдердің сәйкестігін растау кезінде қолданған орынды.

 "Жемістер, көкөністер, 
түйнекжемістілер мен оларды
қайта өңдеу өнімдерінің 
қауіпсіздігіне қойылатын
талаптар" техникалық  
регламентіне      
3-қосымша       

Көкөністер сыныптамасы

      Ескерту. Техникалық регламент 3-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 2009.12.15 N 2119 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      Көкөністер сыныбы екі кіші сыныпқа бөлінеді: вегетативтік және жемісті көкөністер. Вегетативтік көкөністерде тамаққа өсімдіктердің вегетативті органдары пайданылады: тамырлары, түйнектері, сабақтары, гүл шоғырлары, жапырақтары; жемісті көкөністерде - жемісі ғана қолданылады.