1. Қоса берiлiп отырған Жолаушылар мен жүктердi тасымалдаудың
қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөніндегi мемлекеттiк жүйенi жетiлдiру
бағдарламасы бекiтiлсін.
2. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрiнiң бiріншi орынбасары Д.К. Ахметовке жүктелсiн.
3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшiне енедi.
Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің
бірінші орынбасары
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң
2000 жылғы 30 желтоқсандағы
N 1962 қаулысымен бекiтiлген
Жолаушылар мен жүктердi тасымалдаудың қауiпсiздігін
қамтамасыз ету жөніндегi мемлекеттiк жүйенi
жетiлдiру бағдарламасы
1. Төлқұжаты
Бағдарламаның атауы Жолаушылар мен жүктерді тасымалдаудың
қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөніндегі
мемлекеттiк жүйенi жетiлдiру
бағдарламасы
Бағдарламаны әзiрлеу "Жолаушылар мен жүктердi тасымалдаудың
үшiн негiз қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi
мемлекеттік жүйенi жетiлдiрудiң
тұжырымдамасы туралы" Қазақстан
Республикасы Үкiметiнiң 2000 жылғы 17
сәуiрдегi N 594 қаулысы
Бағдарламаның негiзгi Iшкi iстер министрлiгiмен, Бiлiм
әзiрлеушiлерi және ғылым министрлiгiмен,
Энергетика, индустрия және сауда
министрлiгiмен, Төтенше жағдайлар
жөніндегi агенттiкпен, Денсаулық
сақтау iсi жөнiндегi агенттiкпен
бiрлесiп Көлiк және коммуникациялар
министрлiгi
Iске асыру мерзiмi 2000-2005 жылдар
Бағдарламаның мақсаты Тасымалдау қауiпсiздiгiнiң мемлекеттiк
жүйесiн және азаматтардың өмiрiн,
денсаулығын және мүлкiн, олардың көлiктiң
барлық түрiнде қауiпсiз жүруге
заңды құқықтарына кепiлдiктерiн
қорғауға және қоршаған ортаны қорғауға
бағытталған мемлекеттiк саясатты
қалыптастыру
Бағдарламаның мiндеттерi Қолданыстағы көлiк түрлерiмен
жолаушылар мен жүктердi тасымалдау
қауiпсiздiгiнiң мемлекеттiк жүйесiн
жетiлдiру, жолаушыларды, жүктердi және
қауiптi жүктердi тасымалдауды жүзеге
асыру кезiнде көліктiк қатерлердiң
мейлiнше болмауын қамтамасыз ету
Қаржыландыру көлемi және көзi Республикалық бюджеттiң, осы
Бағдарламаны орындауға жұмылдырылған
ведомстволардың қаражаттары, сондай-ақ
отандық шаруашылық жүргiзушi
субъектiлерiнiң көлiк құралдарын
қауiпсiз пайдалану жағдайын
қамтамасыз ететiн жабдықтарды сатып алуға
бағытталған қаражаттары Бағдарламаны
қаржыландыру көздерi болып табылады.
Республикалық бюджеттен Бағдарламаны
қамтамасыз етудiң 2000-2005 жылдарға
арналған қаржыландыру көлемi 34082,677
млн.теңге құрайды. Жыл сайынғы көлемi
Қазақстан Республикасының тиiстi жылға
арналған республикалық бюджет туралы
Заңына сәйкес нақтыланады.
Күтiлетiн түпкi нәтижелер Бағдарламаны іске асыру авариялық,
жарақаттану салыстырмалы
көрсеткiштерінің, тұтастай алғанда
көлiктiк оқиғалар санының азаюын
қамтамасыз етедi
2. Кiрiспе
Қазақстан Республикасында нарықтық қатынастардың дамуы, экономиканың құрылымдық қайта құрылуы, өндiрiс құралдарына меншiк құқықтарының қайта бөлiнуi экономиканың барлық саласында, соның iшiнде көлiкте де ғаламдық өзгерiстердi белгiлеп бердi.
Қазақстанда көлiктегi қауiпсiздiктi мемлекеттiк реттеудiң қолданыстағы жүйесi ең алдымен көлiк үдерiсiне әрбiр қатысушының мiндеттемелерi мен жауапкершілiгiн, жол-көлiк желiсiнiң сапасын және көлiк құралдарына қойылатын техникалық талаптарды, мамандардың дайындығын, медициналық көмек көрсету және көлiк құралдары иелерiнiң көлiкте жолаушылардың жүрiп-тұруы және тамақ өнiмдерiн, улы және қауiптi жүктердi тасымалдау жағдайларына азаматтық құқықтық жауапкершiлiгiн белгiлейтiн қауiпсiздiктi қамтамасыз ету мәселелерiн толығымен қамтымайды.
Осы салалық Бағдарлама жолаушылар мен жүктердi тасымалдаудың қауiпсiздiгін қамтамасыз ету жөніндегi мемлекеттiк жүйенi жетiлдiру үшiн және "Жолаушылар мен жүктердi тасымалдаудың қауiпсiздiгін қамтамасыз ету жөнiндегi мемлекеттiк жүйенi жетiлдiрудiң тұжырымдамасы туралы" (бұдан әрi - Тұжырымдама) Қазақстан Республикасы Үкiметiнің 2000 жылғы 17 сәуiрдегі қаулысына сәйкес әзiрлендi.
Көлiктегi қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегі жүзеге асырылатын шаралар нәтижелiлiгiн бағалауды, авариялық жағдайын және оның себептерін талдауды ескерiп, 2000 жылдан 2005 жылға дейiнгi кезеңге арналған Бағдарлама қабылданған Тұжырымдаманың ережелерін одан әрi дамыту және жұмыс істеп тұрған көлiктiң техникалық жарақтандырылуы тиiмдiлiгiн арттыру және пайдаланылатын техникалық құралдарды ұстау мен пайдаланудың жетiлдiрiлмеуi себептерi бойынша авариялықтың алдын алу мақсатында, олардың мiндеттi iске асырылуы қажеттiгіне негiзделедi.
3. Қазақстан Республикасының аумағы бойынша
жолаушылар мен жүктерді тасымалдаудың қауiпсiздiгiн
қамтамасыз ету проблемаларының қазiргi жай-күйін талдау
Көлiктiк инфрақұрылымның жай-күйi сыни деңгейге жеттi. Оның едәуiр бөлiгi нормативтiк мерзiм шегiнен артық пайдаланылып отыр, басқасы осы мерзiмге жақындап келедi. Нәтижесiнде көлiк жұмысының қауiпсiздiгi бойынша ахуал айтарлықтай нашарлай түстi.
3.1. Автокөлік құралдарының және автомобиль жолдарының жай-күйі және пайдаланылуы
Қазақстан Республикасының Ұлттық статистикалық агенттiгiнiң мәліметтері бойынша Қазақстан Республикасындағы автокөлік құралдарының саны 1999 жылдың аяғында, меншік түрiне қарамастан, барлығы 1 278 838 бiрлiктi құрады, соның ішiнде жүк көлiгi - 206 187, автобустар - 43 421 (соның iшiнде шағын автобустар - 4 063), жеңiл көлiк - 987 724 және арнайы көлiк - 41 506.
Автокөлiк құралдары жалпы санының 240 000 бiрлiгi техникалық ақаулы.
Қазақстан Республикасының автомобиль паркi жыл өткен сайын өз ресурстарын сарқып келедi.
Республика аймақтары бойынша парк жалпы санының 50-ден 70%-ға дейiнi
тозу мерзiмi шегiнен артық пайдаланылып отыр, ал тағы 15-20% осы
мерзiмге жақындап келедi.
Қазақстан Республикасы автокөлiк құралдарының қолданыстағы паркiн
тиiстi ұстау үшiн оның техникалық жай-күйін қолдау, сондай-ақ жыл сайын
жаңа техникамен толықтыру қажет.
Тұтас алғанда Қазақстан Республикасының 1998 жылдан 2005 жылға дейiн
автокөлiк құралдарын жаңартудағы жыл сайынғы қажеттiлiгi мынадай:
1) қалалық автобустар - 1500 бiрлiк
2) қалааралық автобустар - 200 бірлік
3) магистральдық сүйрегiштер - 100 бірлік
4) шағын тонналық автомобильдер - 5000 бірлік
Қазақстан Республикасының автомобиль
паркi жөнiнде 1999 жылғы жалпы мәлiметтер
1-кесте
__________________________________________________________________________
Автомобиль ! Бары,! Мемлекеттік ! Жеке !Соның ішінде ! Шетелдік
көлігі !бірлік! меншік ! меншік !азаматтардың !азаматтық
! ! ! !өз меншігінде ! заңды
! ! ! ! ! тұлғалар
__________________________________________________________________________
! !Саны !барына !Саны !барына !Саны !барына !
! ! !қатысты! !қатысты! !қатысты! Саны
! ! ! % ! ! % ! ! % !
--------------------------------------------------------------------------
Республика 1278838 59234 4,6 1213774 94,6 1071931 83,8 5830
бойынша
барлығы
оның ішінде:
жүк 206187 22384 10,9 180969 87,8 99856 48,4 2834
автобустар 43421 4639 10,7 38005 87,5 17812 41,0 777
оның ішінде:
шағын 4063 894 22,0 2961 72,9 208
автобустар
жеңіл 987724 13825 1,4 972734 98,5 953477 96,5 1165
оның ішінде:
таксомоторлар 1226 1226 100,0
арнайы 41506 18386 44,3 22066 53,2 786 1,9 92
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
! ! Соның ішінде
Көліктің !Барлық!_____________________________________________________
тиесілігі !бар ! Жүк !Автобус.!Соның !Жеңіл !Арнайы!Мото.!
!бірлік! !тар !ішінде! ! !цикл !
! ! ! !шағын ! ! ! !
! ! ! !авто. ! ! ! !
! ! ! !бустар! ! ! !
___________________________________________________________________________
Шетелдік 5830 2834 777 208 1165 1054 92
заңды және
жеке
тұлғалардың
автомобильдері
Республика 1071931 99856 17812 953477 786 154490
азаматтарының
өз меншігі
___________________________________________________________________________
Парктің техникалық жай-күйі
2-кесте
___________________________________________________________________________
Автомобильдер!Барлығы !Оның !жөнділер % ! Жеке ! соның ішінде
саны ! !ішінде ! ! меншікте !азаматтардың өз
! !жөнділері ! ! !меншігінде
___________________________________________________________________________
Республика
бойынша 1278838 1037859 81,2 1213774 1071931
барлығы
___________________________________________________________________________
Өткен он жыл (1990-1999 жылдар) және 2000 жылдың бiрiншi жарты жылы
Қазақстан Республикасында авариялықтың жай-күйi жалпы авариялық
көрсеткiштерiнiң, соның iшiнде жол-көлік оқиғаларының саны бойынша 37,7%
және 10000 көлiк бiрлiгіне шаққанда жол-көлiк оқиғалары бойынша 35,9%
азаюымен сипатталады.
Қазақстан Республикасында 1990-1999 жылдар
және 2000 жылдың 6 айы бойынша авариялық көрсеткiштерi
3-кесте
___________________________________________________________________________
Жыл.! ЖКО ! ! Қаза болғандар ! Жарақаттанғандар !10 мың көлік
дар !------!-----------!------------------!------------------! бірлігіне
! Саны !өткен жылға! Саны !өткен жылға! Саны !өткен жылға! шаққанда
! !қатысты % ! !қатысты % ! !қатысты % ! ЖКО
! !___________! !___________! !___________!
! !өсуі!кемуі ! !өсуі!кемуі ! !өсуі!кемуі !
! ! ! ! ! ! ! ! ! !
___________________________________________________________________________
1990 18583 4,9 3985 3,8 20454 5,4 92
1991 18606 0,1 4342 9,2 20289 0,8 89
1992 17092 8,1 4024 7,3 18722 7,7 77
1993 15834 7,4 3954 1,7 17444 6,8 74
1994 13572 14,3 3049 22,9 15089 13,5 64
1995 13036 3,9 2926 4 14485 4 62
1996 12495 4,2 2732 6,6 14144 2,4 63
1997 11555 7,5 2364 13,5 13175 6,9 67
1998 11980 3,7 2214 6,3 13895 5,5 61
1999 11568 3,4 2141 3,3 13610 2,1 59
2000
жыл. 4569 2 723 4 5404 2,5 23
дың
6 айы
___________________________________________________________________________
Авариялықтың азаюына мүмкіндiк туғызып отырған себептердiң бiрi
мыналар болып отыр:
ел тұрғындары санының азаюы (1990 жылмен салыстырғанда 7,7%);
көлiк құралдары санының кемуi (22,6%) және осымен байланысты көше-жол
желiсiндегi қозғалыс нөмiрінің азаюы.
Жол қозғалысының жай-күйiн бейнелейтін көрсетiлген факторлар елдегi экономикалық жағдаймен тiкелей байланысты. 2001 жылдан бастап болжанып отырған елдегi экономикалық өрлеудiң басталуынан олардың мәнi өседi, бұл мiндеттi түрде авариялық жағдайдың шиеленiсуiне апарады.
Жай-күйдi жақсарту үшін және қауіпсіздік, қоршаған ортаны, азаматтардың өмiрi мен денсаулығын қорғау мақсатында жолаушылар мен жүктердi автомобиль көлiгiмен республика ішiлiк тасымалдауды лицензиялауды енгiзу қажет.
Жол қозғалысының қауiпсiздiгін қамтамасыз ету республикалық жолдар желiсiнiң тиiстi түрде ұсталуына тiкелей байланысты. Жалпы пайдаланымдағы жолдардың жалпы ұзындығы 85188 километрдi құрайды. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын тексерудiң деректерi бойынша 1999 жылғы көктемде жолдардың 4457 километрi қабаттардың қатты бұзылу сатысында, көпiрлердiң 417-і ақаулармен, 113-i қауiптi ақаулармен болды, жолдардың 14428 километрiнде өзгеру, қожырау, толқындар, шұңқырлар, жарықшақтар, сорабтар және кедiр-бұжыр түрiндегi қабат бұзылулары бар болып шықты, бұл берiктiлiктiң жеткiлiксiздiгiн көрсетедi. Соңғы жылдары құрылыс материалдарының қымбаттауына, пайдаланымдық шығыстардың тез өсуiне, жол қорының шын мәнiнде жойылуына байланысты жол ұйымдары автожолдарды жөндеудiң көлемiн шұғыл қысқартты. Нәтижесiнде ЖКО 60%-ында олардың пайда болуының тiкелей немесе iлеспе себептерi жолдардың қанағаттанарлықсыз жағдайлары болып табылды.
Елдiң негiзгi автожол дәлiздерi бойынша ғана 1999 жылы 72000 жол қабатының ірi ақаулары, жол белгілерінің және реттеу құралдарының зақымдануы тiркелдi. Жолдардың әрбiр 18 километрi күрделi қайта жаңғыртуға немесе күрделi жөндеуге мұқтаж.
Жағдай автомобиль жолдарының, әсiресе қысқы кезеңде, қанағаттанарлықсыз ұсталуымен, жол-пайдалану ұйымдарының техникалық құралдармен жабдықталуының төмен деңгейiмен күрделенедi.
Өткен жылғы күзгi қараудың нәтижелерi бойынша Қазақстан Республикасының жалпы пайдаланымдағы жолдарында 10 мыңнан астам жол белгілері мен көрсеткiштерi, 55 мың қума метр қоршаулар, 46105 белгi бағаналары жетiспедi. Жолдардың қысқы пайдалануына жол техникасын және жанар-жағармай материалдарын дайындауда қиын жағдай қалыптасты. Республиканың автомобиль жолдарында қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуде қатерлi қауiп пайда болып отыр. Жергiлiктi орындардағы салық органдары бюджетке түсетін төлемдер бойынша қарыздарға бола жол техникасын қоса, олардың мүлiктерiн тiзiмдеп отыр. Қазақстанның едәуiр бөлiгiнде республиканың автомобиль жолдарымен қысқы уақытта қауiпсiз жүрудiң қамтамасыз етiлмеуi адамдардың өмiрiне қауiп төндiрiп отыр.
Автомобиль жолдарын пайдалану және тиiстi жай-күйiн ұстау үшiн:
бекiтiлген жолдар желiсiнде шұғыл жөндеу жұмыстарын орындау үшiн несиелердің тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ету, қарыз жобаларын iске асыруға және жолдар салу мен жөндеуге отандық инвесторларды тартуда көмек көрсету;
бюджеттен бөлiнетін қаражаттың едәуiр тапшылығын ескере отырып, ақылы
жолдар салу үшін инвесторларды тарту жөнінде жұмыстарды ұдайы жүргізу;
автомобиль жолдарының жөндеу арасындағы қызмет ету мерзiмдерi мен
орта, ағымдағы жөндеуге және ұстауға арналған нормативтерге сай автомобиль
жолдарын жөндеу және ұстау жөнiндегi жұмыстардың орындалуын қамтамасыз ету
мақсатында жол саласына жiберілетiн қаржыны ұлғайту бойынша жұмыс жүргiзу;
отандық өндiрушiлердiң жол техникасын шығару мүмкiндігiн қарастыру;
жөндеу жұмыстарын мынадай көлемде қаржыландыруды қамтамасыз ету қажет:
---------------------------------------------------------------------------
Жылдар ! 2000 ! 2001 ! 2002 ! 2003 ! 2004 ! 2005
---------------------------------------------------------------------------
Жөндеу жұмыстарының
көлемi, мың км 2,158 2,300 2,500 3,000 3,500 4,000
Жолдарды пайдалануға
және жөндеуге шығындар,
млрд.т. 5,164 5,690 6,1 5,2 5,5 6,0
Барлығы: 33,654 млрд. теңге
---------------------------------------------------------------------------
3.2 Темiр жол көлiгінiң және темiр жол қатынас жолдарының жай-күйi
мен пайдаланылуы
Қазақстан Республикасында темiр жолдық сүйрегiш жылжымалы құрамның ұлттық тасымалдаушыда 2293 бiрлiгi және бөлектенген меншiк иелерi - Қазақстан Республикасының өнеркәсіп кәсiпорындарында 200 аса бірлік бар.
"Қазақстан темiр жолы" РМК-да 2293 локомотив, 892 магистральдық тепловоз, 628 электровоз, 554 маневрлiк локомотив, 219 паровоз бар.
Темір жол магистральдарында пайдаланылатын локомотив паркі қызмет ету мерзімімен артық жұмыс істейді, соның ішінде:
магистральдық тепловоздар бойынша - 2ТЭ-10У, УТ, 2ТЭ-10М, 3ТЭ-10М, ТЭП-70 сериялардың жалпы санының 40,1% - 10-нан 15 жылға дейiн, 33,4% - 15-тен 20 жылға дейiн (пайдалану мерзiмi 18 жыл);
маневрлiк тепловоздар бойынша - ТЭМ-2, ЧМЭ-3 сериялардың жалпы санының 22,6% - 10-нан 15 жылға дейiн 25,5% - 15-тен 20 жылға дейiн, 44,9% - 20-дан 30 жылға дейiн (пайдалану мерзiмi 25 жыл);
жолаушы электровоздарының паркi бойынша - пайдалану мерзiмi 30 жыл және одан артық 45 бiрлiк бар (сериясы ВЛ-60Пк);
жүк электровоздарының паркi бойынша - негiзiнен қызмет ету мерзiмi 20-дан 30 жылға дейiнгi және 6-дан 19 жылға дейiнгi локомотивтер ұсталуда (сериялары тиiсiнше ВЛ80т және ВЛ80с).
"Қазақстан темiр жолы" РМК локомотив шаруашылығында 1999 жылы поезд және маневр жұмыстарында 205 ақау жағдайлары жiберiлдi, бұл РМК бойынша жiберiлген жалпы оқиғалар санының 43,5% құрайды. Локомотив шаруашылығындағы ақаулардың 68,7% локомотивтердiң бұзылғандығынан жiберiлдi. 35 локомотив депосының 27-сінде ақаулар жiберiлдi.
"Қазақстан темiр жолы" РМК жол шаруашылығында 9412 инженерлiк құрылыстар, соның iшiнде 3508 көпiр мен 5206 су өткiзу құбыры пайдаланылуда. Сонымен қатар 346 көпiр мен 84 су өткiзу құбырының әртүрлi ақаулары бар. Жол қозғалысының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн 35 көпiрде қозғалыс жылдамдығын 25км/сағатқа дейiн шектеу қолданылады.
Жол жұмыстарын жүргiзу, сондай-ақ техникалық құралдардың сенiмдiлiгiн арттыруға бағытталған iс-шараларды жүзеге асыру жолдың өзiнiң техникалық жай-күйiн iшiнара жақсартуға, жөндеу мерзiмi өтiп кеткен жолдардың ұзындығын қысқартуға мүмкiндiк бердi. Күрделi жөндеу мерзiмдерi өтiп кеткен жолдардың ұзындығы 1997 жылы 3396 км құраған едi, 1999 жылдың 1 қаңтарында ол 2721 км дейiн азайды, ал 2000 жылдың 1 қаңтарында күрделi жөндеу мерзiмдерi өтiп кеткен жолдардың көлемi "Қазақстан темiр жолы" РМК бойынша 2253 км дейiн кемуi жоспарланған.
"Қазақстан темiр жолы" жүк жылжымалы құрамының 81 мың бiрлiгiнен астамы және өнеркәсiп кәсiпорындары мен көлiктiк-экспедициялық компаниялардың меншiгiндегi 13,5 мыңнан астам әртүрлi вагондар Қазақстан Республикасының аумағы бойынша өткiншi және республикаiшілiк жүк қатынастарындағы жүк тасымалын қамтамасыз етедi, әрi жүк вагондары паркінің жылжымалы құрамының бөлiнген түрлерiнің 10% қызмет ету мерзiмiнен артық пайдаланылады.
Белгіленген тәртiппен тiркелген меншiк иелерi-кәсiпорындардың вагондар паркi 13,5 мыңнан астам бiрлiктен тұрады. Бұл 200 астам қазақстандық және шетелдiк кәсiпорындардың меншiгi. Меншiк иелерiнiң кендердi, құрылыс материалдарын, мұнай - химия жүктерін технологиялық тасымалдауға арналған вагондары Қазақстан Республикасының темiр жолдарымен жүру құқығы бар жылжымалы құрамдарға қойылатын талаптарына негiзiнен сәйкес келедi.
Жүк вагондарына сапасыз жөндеу жүргiзу жол жүру барысында сүйреу және тежеуiш жабдықтарын жөндеу себептерi бойынша поездардың кiдiруiне де ықпал етеді.
Жүк вагондарын жөндеу кезiнде ақаулардың санын азайту мақсатында
лицензияланатын қызметтердiң тiзбесiне қауiптi жүктердi тасымалдау үшiн
пайдаланылатын жылжымалы темiр жол құрамдарын, арнайы контейнерлердi жасау
және жөндеу жөнiндегi қызмет енгiзiлдi.
Темiр жол көлiгiндегi қауіпсіздік проблемаларын шешу үшін:
темiр жол көлiгінің базасын дамыту, негiзгi қорларды жаңарту және
жетiлдiру жөнiнде бағдарламаны жасау;
көлiк оқиғаларын азайтуға бағытталған жаңа технологияларды енгізу,
тасымалдардың жылдамдығын және сенiмдiлiгiн арттыру қажет.
"Қазақстан темiр жолы" РМК бойынша қозғалыс қауіпсіздігінің
1998-1999 жылдардағы жай-күйі
("Қазақстан темiр жолы" РМК бөлімшелері мен қызметтері бойынша)
4-кесте
___________________________________________________________________________
Қозғалыс !Астана!Қостанай!Павлодар!Қарағанды!Защита! Семей !Алматы
қауіпсіздігін ! ! ! ! ! ! !
бұзушылықтарды!------------------------------------------------------------
жіктеу !98 !99!98 ! 99 !98 ! 99 ! 98 ! 99 !98 !99! 98 ! 99 !98 !99
___________________________________________________________________________
Ақаудың ерекше
жағдайлары,
с.і.: 24 7 10 10 18 5 21 17 7 3 15 12 39 18
Жылжымалы
құрамның кетуі - - 1 - - - - - - - - - - -
Тыйым салынған
белгіні өту - - - 1 1 - 1 - - - - 2 2 -
"Қауіпті жер"
белгісімен
қоршамау - - - 1 - - 1 - - - - - - -
Ваг. жол.
поездан
ажырауы 2 - - 1 - - 2 2 1 1 1 - 5 1
Жол. поезын.
дағы лок.
бұзылуы 3 3 3 - 1 2 3 8 3 1 14 7 18 10
Жолаушы және
жүк поездары.
ның соқтығысуы 1 1
Поездың жолдан
шығуы 2 - 2 - 3 3 6 3 3 1 - 3 4 -
Біліктің,
мойынның, дөң.
гелектің сынуы 1 - 1 1 - - - - - - -
Шеткі бұранданы
жауып жіберу - 1 - - - - - - - - - - -
Басты емес
бағытпен
қабылдау-жіберу - - - - 1 - - - - - - - - -
Станцияда
белгіні жабу 16 3 3 6 12 - 8 4 - - - - 9 7
Ақау жағдай.
лары, 153 64 39 22 88 40 80 47 14 11 50 28 120 59
с.і.:
Ваг. жүк
поезынан
ажырауы 36 20 7 5 42 15 12 6 - - 5 3 4 2
А/бірігудің
үзілуі 11 3 - - 3 1 1 5 - - - - 1 -
ТҚБ поездың 1
және одан
артық сағатқа
кідіруі 68 32 13 10 30 23 35 25 10 9 38 21 80 45
Маневрлер
және
экипировка
кезіндегі
жолдан шығу 9 5 9 4 4 1 18 6 2 1 4 - 13 7
Автобірігудің
өздігінен
ажырауы 9 2 2 1 3 - 8 4 - - 2 2 3 1
Бағд. ауыстыр.
ғыштың бұзылуы 4 - - 1 2 - 1 - 2 - - 1 1 -
Тиеудің тех.
шарттары
бұзылған
вагондарды
ажырату - - - - - - - - - - - - - 2
Маневрлер және
экипировка
кезіндегі
соқтығысулар - - - 1 1 - - 1 - 1 1 - - -
Малды басу 10 - 7 - 3 - 4 - - - - - 17 -
------------------------------------------------------------
Барлығы 177 71 49 32 106 45 101 64 21 14 65 40 159 77
--------------------------------------------------------------------------
С.і. жолау.
поездарымен 16 18 8 5 4 4 23 19 7 3 15 9 49 21
___________________________________________________________________________
таблицаның жалғасы:
___________________________________________________________________________
Жамбыл ! Шымкент !Қызылорда!Ақтөбе! Орал ! Атырау !"ҚТЖ" РМК бойынша
---------------------------------------------------------------------------
98 !99 ! 98 !99 !98 ! 99 !98 !99! 98! 99 ! 98 ! 99 ! 98 ! 99
__________________________________________________________________________
1. 19 6 2 1 9 3 9 4 3 3 6 1 182 90
2. 1 - 1 - - - - - - 1 1 - 4 1
3. - - - - - - - 1 - - - 1 4 5
4. - - - - - - - - - - - - 1 1
5. 1 - - - 1 - 1 - - - 1 - 15 4
6. 11 2 - - 4 3 6 2 - 1 1 - 67 39
7. 1 1
8. 2 3 - 1 1 - 1 - - 1 2 - 26 15
9. - 1 - - - - - - - - - - 2 2
10. - - - - - - - - - - - - - 1
11. - - - - - - - - - - - - 1 -
12. 4 - 1 - 3 - 1 1 3 - 1 - 61 21
13. 31 21 28 12 12 7 44 37 8 7 38 26 705 381
---------------------------------------------------------------------------
14. 5 - - 2 4 2 9 10 1 2 3 5 128 72
15. - - - - 1 - 2 2 - - - - 19 11
16. 21 18 22 8 5 5 26 19 4 4 26 13 378 232
17. 2 1 4 1 - - 2 6 - 1 3 5 70 38
18. - - - 1 1 - 2 - 2 - 1 3 33 14
19. 1 - - - - - 2 - 1 - 1 - 15 2
20. - - - - - - - - - - 1 1 2
21. - 1 - - - - - - - - 2 - 4 4
22. 2 - 2 - 1 - - - - - 1 - 47 -
---------------------------------------------------------------------------
Барлығы
50 27 30 13 21 10 53 41 11 10 44 27 887 471
---------------------------------------------------------------------------
С.і. жолау. поездарымен
21 6 4 - 8 4 11 4 4 1 5 2 175 96
___________________________________________________________________________
таблицаның жалғасы:
___________________________________________________________________________
Д ! Т ! В ! П ! Ш ! Э ! М ! Л ! Ө/с
! ! ! ! ! ! ! !бойынша
---------------------------------------------------------------------------
98 !99 !98 !99 !98 ! 99 ! 98 !99 ! 98 !99 ! 98 ! 99! 98 !99 !98!99 !98 !99
___________________________________________________________________________
5 4 74 46 19 11 34 16 24 10 18 1 1 - 7 2 11 50
2 - 1 - - - 1 1
- - 3 5 - - 1 - - - - - - - - - - 1
- - - - - - 1 1 - - - - - - - - 1 -
- - 1 - 7 2 7 2 15 4
- - 67 39 - - - - - - - - - - - - 67 38
1 1
- 1 2 2 11 6 12 6 - - - - 1 - - - 1 1
- - - - 1 2 - - 1 - - - - - - - - -
- - - - - 1 - - - - - - - - - - - 1
1 - - - - - - - - - - - - - - - - -
1 2 - - - - 19 8 23 10 18 1 - - - - 27 5
---------------------------------------------------------------------------
43 11 298 159 218 139 84 25 9 3 45 32 2 2 6 10 64 46
---------------------------------------------------------------------------
- - - - 128 71 - - - - - - - 1 - - - -
- - 10 3 8 8 - - - - 1 - - - - - - -
- 1 272 141 45 38 11 10 4 - 44 32 - - 2 10 33 38
22 9 5 6 9 8 32 14 1 1 - - 1 - - - 3 5
- - 4 - 26 13 - 1 - - - - - - 3 - 8 3
12 - 2 2 - - - - 1 - - - - - - - 2 -
- - - - - 1 - - - - - - 1 1 - - - -
2 1 2 3 - - - - - - - - - - - - - -
7 - - - - - 40 - - - - - - - - - 16 -
---------------------------------------------------------------------------
Барлығы
48 15 372 205 237 150 118 41 33 13 63 33 3 3 13 12 175 96
---------------------------------------------------------------------------
С.і. жолау. поездарымен
---------------------------------------------------------------------------
6 6 79 46 15 9 28 5 13 3 21 15 - - 13 12 175 96
___________________________________________________________________________
Ескерту: Д - тасымалдау шаруашылығы; Т - локомотив шаруашылығы;
В - вагон шаруашылығы; П - жол шаруашылығы; Ш - белгі беру
және байланыс шаруашылығы; Э - қуатпен жабдықтау
шаруашылығы; М - жүк шаруашылығы; Л - жолаушылар
шаруашылығы; Ө/с - өзге себептер.
3.3 Су көлiгiнiң және кеме қатынасы жолдарының жай-күйi мен
пайдаланылуы
Көлiк және коммуникациялар министрлiгi Көлiктiк бақылау комитетiнiң деректерi бойынша Қазақстан Республикасында негiзгi флоттың 169 кеме иесiне тиiстi 1008 кеме бар.
1996 жылдан бастап кемелерде демеулiк жөндеулер ғана жүргiзiлуде. Орта және күрделi жөндеулерден өткен кемелер олардың жалпы санының 2% құрайды. Бұл күрделi және орта жөндеулер құнының кеменiң қалдық құнынан артық болуымен түсiндiрiледi.
Жеткiлiктi қаржыландырудың болмауына байланысты соңғы 4 жыл барысында кемелерде орта жөндеу және бояу жүргiзілген жоқ. Жарамды техникалық жағдай тұрып қалған басқа кемелердегi тетiктер мен жабдықтарды ажыратып алу есебiнен қолдау табады. Бас кеме қозғалтқыштары жаңадан сатып алынбайды және күрделi жөндеу жүргiзiлмейдi, оларға қосалқы бөлшектер жоқ. Өзi жүзетiн кемелердiң 70% астамында бас және қосалқы қозғалтқыштар моторесурстарын тауысты және күрделi жөндеудi талап етедi. Iс жүзiнде кемелердiң 90% моральдық және физикалық жағынан тозған, шығарылған мерзiмi 10-нан 30 жылға дейiн (жаңа iшкi жүзу кемелерiнiң соңғы келiп түсуi 1980-88 жылдары, өз бетiмен жүзбейтiндерiнiкi 1989-93 жылдары болды).
Нәтижесiнде флоттың техникалық жағдайы қанағаттанарлықсыз. 1008 кемелердiң ішiнде 202 кеме пайдалану үшiн тыйым салынған және 52-сi шектеулi тыйым салынған жағдайда тұр.
Тасымалдау көлемдерiнiң азаюынан және кеме иелерiнiң жөндеу мерзiмдерiн сақтамауынан флот өз мүмкiндiгiнiң 30% пайдалануда.
Iс жүзiнде барлық су аймағында Қазақстан Республикасының ішкi су жолдарымен жүзу ережелерiнiң талаптарына сай емес кеме қатынасы су жолдарының сыни жағдайы аталып отыр.
Автомобиль және темiр жол көпiрлерінің кейбiр аудандарында қалқыма бағыттаушы шектеу белгiлерi жоқ, бұл учаскелерде кеме қатынасына тыйым салынады.
Кемелердi және кеме қатынасы жолдарын пайдалануда қалыптасқан жағдайды түбегейлi жақсарту үшiн:
1) Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Ресей Федерациясы Yкiметiнiң арасында Ертiс өзені бойынша кеме қатынасы туралы келiсiмге қол қою;
2) Ертiс өзенінде Шульба шлюзының құрылысын аяқтау;
3) Шульба СЭС жармасында судың кепілдi өткiзілуiн белгілеу (Ертiс
өзенiндегi су қоймаларының жиынтығын пайдалану ережелерi қажет);
4) Жайық-Каспий арнасын тереңдету жөнiндегi жұмыстарды аяқтау;
5) кеме қатынасы су жолдарының пайдалануға болатын жай-күйiн
қамтамасыз ету бағдарламасын әзiрлеу және бекiту;
6) Өскемен шлюзының авариялық дәрежесiн анықтау жөнiнде
ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргiзу қажет.
Су көлігіндегі көліктік оқиғалардың ең көп саны кеме құрылғылары мен
тетіктерінің техникалық ақаулары, кеме корпусының шектен тыс тозуы себебі
бойынша болады.
1-сурет. 1998-1999 жылдарда және 2000 жылдың 1-тоқсанында жүзу
кезеңіндегі көліктік оқиғаларды олардың болу себептері бойынша бөлу
Қағаз мәтіннен қараңыз.
ЛМО - лауазымдық міндеттердiң орындалмауы
ЖҚҰ - жолдың қанағаттанарлықсыз ұсталуы
КТА - кемелердiң техникалық ақаулары
Қауiпсiздiк проблемасын шешу үшiн мыналарды көздейтiн шараларды
қолдану қажет:
патруль жүргiзу үшiн қызметтiк катерлерге қызмет көрсетуге арналған
материалдық-техникалық база құру және бар базаларды ұстау және жөндеу;
кемелердi қадағалау үшiн қажет жабдықтарды сатып алу;
5 инспекторлық кеме сатып алу;
Осы шараларды іске асыру үшiн жыл сайын 53,277 млн. теңге мөлшерiнде
бюджет қаржысын бөлу қажет.
3.4 Әуе көлiгiн пайдалану
1999 жылдың желтоқсан айындағы жағдай бойынша қазақстандық
авиакомпаниялар пайдаланатын әуе кемелерінің жалпы саны 534 бірлікті
құрайды, соның ішінде 458 ұшақ, оның 250-і Ан-2 түріндегі ұшақ және 75-і
тікұшақ. Мемлекеттің меншігінде 282 ұшақ бар немесе жалпы санынан 57,3%,
соның ішінде 158 Ан-2 (63,2%) және 47 тікұшақ (62,7%).
Ұшақтардың жалпы санынан (Ан-2-нi есепке алмағанда) 52% ғана жөнді,
тікұшақтардың - 55%. Зауыттар белгілеген планерлердің ең үлкен ресурсының
орташа мерзімі 25 жыл болған кезде, әуе кемелерінің орташа жасы 20,5 жылды
құрайды.
Пайдаланылатын әуе кемелерi паркінің техникалық жай-күйi
5-кесте
___________________________________________________________________________
ӘК түрлері ! Барлығы ! Жөнді. ! Бұзыл. ! жөнді. %
---------------------------------------------------------------------------
1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5
___________________________________________________________________________
1 сын. ұшақтары 46 27 19 50,3
А-310 2 2 100
Б-737 2 1 1 50
Ил-86 7 1 6 14
Ил-62 3 - 3 0
Ту-154 24 18 6 75
Ил-76 8 5 3 63
2 сын. ұшақтары 25 16 9 78,4
Ту-134 12 5 7 42
Ан-12 3 3 100
Як-42 6 5 1 83
Як-18 3 2 1 67
Ил-18 1 1 - 100
3 сын. ұшақтары 96 54 42 67
Як-40 48 23 25 48
Ан-74 1 1 100
Ан-30 8 4 4 50
Ан-26 7 5 2 71
Ан-24 32 21 11 66
4 сын. ұшақтары 291 61 230 29
Ан-2 250 48 202 19
Як-52 18 10 8 55
Л-410 23 3 20 13
Ұшақ. барлығы 458 158 300 35
Тікұшақтар 75 41 34 55
Ми-8 54 33 21 61
Ми-2 21 8 13 38
ӘК барлығы 534 199 334 37
___________________________________________________________________________
ТМД елдеріне және алыс шетелдерге арналған авиабағыттарда бәсекелестікті сақтау мақсатында "Эйр Қазақстан" ЖАҚ "Боинг" және "Эйрбас индастри" компанияларының Б-737-200 және Л-310-300 түрiндегi ұшақтарын
лизингке алған болатын. Халықаралық авиажелiлердегi авиатасымалдауда
тепе-теңдiкке жету үшін "Эйр Қазақстан" компаниясына іс жүзінде бірнеше
жыл қажет.
2000 жылдың ақпан айындағы жағдай бойынша "Эйр Қазақстан" компаниясы
пайдаланатын әуе кемелерiнiң жалпы саны 57 бiрлiктi құрайды, оның 53 ұшағы
ТМД елдерінде шығарылған, 4-і шетелде шығарылған (А-310-300 - 2 бірлік,
Боинг-737-200 - 2 бірлік). Қазiргi уақытта "Эйр Қазақстан" ЖАҚ-та барлығы
24% жөнді әуе кемелері бар. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996 жылғы
26 қыркүйектегі N 1178 қаулысына сәйкес компанияға 76% жөнді кемелер
берілді, яғни 4 жыл ішінде ӘК жөнділігі 3 есе қысқарды (11 әуе кемесiнен
тұратын есептен шығарылған және сатылған авиатехниканы есепке алмағанда).
"Эйр Қазақстан" ЖАҚ әуе кемелерінің сипаттамасы
6-кесте
___________________________________________________________________________
ӘК саны !Жөнді ӘК ! Ескерту
---------------------------------------! пайызы !
ӘК түрі !Барлығы ! Жөнді. ! Бұзыл. ! !
___________________________________________________________________________
Ил-86 7(7) 1(3) 6(4) 14(42)
Ту-154 14(16) 4(13) 10(3) 28(81) 2 ӘК есептен шығарылды
Ту-134 6(10) 1(5) 5(5) 16(50) 1 ӘК есептен шығарылды,
3 ӘК сатылды
Ил-76 3(4) 2(4) 1(0) 66(100) 1 ӘК есептен шығарылды
(апат)
Ан-26 3(3) -(3) 3(0) -(100)
Ан-24 20(24) 3(21) 17(3) 15(87) 3 ӘК есептен шығарылды,
1 ӘК сатылды
Б-737 2 1 1
А310-300 2 2 0
Барлығы 57(64) 14(49) 43(15) 24(76) Боингтар мен
Аэробустарды есепке
алғанда
___________________________________________________________________________
Ескерту: Жақшаның ішінде 1996 жылы "Қазақстан Әуе Жолы" ұлттық
акционерлік авиакомпаниясынан берілген әуе кемелері көрсетілген.
"Эйр Қазақстан" ЖАҚ әуе кемелерінің қалдық ресурсы
7-кесте
___________________________________________________________________________
N ! ӘК түрі ! Борттық ! Ресурстың қалдықтары, сағ.
! ! нөмірі !
___________________________________________________________________________
1 Ил-86 86077 1869/10000 сағат ТО (9 жыл)
2 Ту-154М 85781 3808/(6 жыл)
3 Ту-154Б 85521 943/екі жөн. 20.03.93 ж. (6 жыл)
4 Ту-154Б 85431 6983/3 жөн. 27.09.93 ж. (6 жыл)
5 Ту-134 65900 5220/4 жөн. 23.07.98 ж. (4,5 жыл)
6 Ан-24 45500 232/8 жөн. 06.12.95 ж.
(жөн. арас. 5 жыл)
7 Ан-24 47822 425/ 23.07.93 ж. (5 жыл)
8 Ан-24 46626 6822/7 жөн. 10.06.92 ж. (5 жыл)
9 А-310 - Check D дейін қалдық 9 жыл
10 А-310 - Check D дейін қалдық 6 жыл
11 Б-737-200 UN - В3706 Check D дейін 13.314 сағат
12 Б-737-200 Р4 - RMB Техн. қызм. көрс. регл. (Венгрия)
___________________________________________________________________________
Планердiң ресурстарын және пайдалану қызметi мерзiмiн ұлғайту және
бұзылған әуе кемелерiнiң қозғалтқыштарын жөндеу үшiн бақылау қалпына
келтiру жұмыстарын жүргiзу қажет.
1997-1999 жылдардағы және 2000 жылдың 1 жарты жылдығындағы
авиациялық оқиғалар жөнiндегi мәлiметтер N 8 және N 9 кестеде берiлген.
8-кесте
__________________________________________________________________________
Жыл ! Авиациялық ! Қақтығыстар !Жердегі ! Барлығы
! оқиғалар ! !ӘКБ !
!________________________________________________________________
! Адам ! Апаттар ! ! соның ! !
! қазасынсыз ! ! ! ішінде ! !
! АО ! ! !күрделілері! !
__________________________________________________________________________
1997 3 - 41 9 53
1998 4 - 62 - 3 69
1999 1 1 32 - 6 40
2000 3 - 10 - 1 14
___________________________________________________________________________
9-кесте
___________________________________________________________________________
Жыл ! АО !Қақтығ.! ӘКБ ! Соның ішінде ! Авиац.
! ! ! ! ! оқиғалар
! ! ! !________________________________!______________
! ! ! ! скк! үқ! итқ! әққ! ұққ!құ !бас.! Барлығы
! ! ! ! ! ! ! ! ! !қа !
___________________________________________________________________________
97 3 41 9 20 9 4 2 - 8 10 53
98 4 62 3 26 37 4 4 6 4 4 85
99 2 32 6 22 3 2 2 8 1 2 40
2000 3 10 1 9 - - - - 1 - 14
___________________________________________________________________________
Ескерту:
АО - авиациялық оқиғалар;
Қ - қақтығыстар;
ӘКБ - жердегі әуе кемелерінің бұзылуы;
ҰҚ - ұшу құрамы;
ИТҚ - инженерлiк техникалық құрам;
СКК - құрастырушылық - өндiрiстiк кемшiлiк;
ҚҰ - ӘК құстармен қақтығысуы;
ҰҚҚ - ұшуды қамтамасыз ету қызметі;
Басқа - ұшуды қамтамасыз ететiн және қызмет ететiн басқа қызметтер; сыртқы факторлар (найзағай, жел, турбуленттiк және басқа);
ӘҚҚ - әуе қозғалысын қамтамасыз ету.
1997-1999 жылдардағы және 2000 жылдың бiрiншi жарты жылдығындағы Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы ұшу қауiпсiздiгiнiң жай-күйiн талдай отырып, қауiпсiздiк жағдайының бiраз жақсарғанын атап өту керек.
Қазақстан Республикасының авиациясында қазiргi кезеңде ұшу қауiпсiздiгiнде қалыптасқан жағдай елдегi күрделi экономикалық жағдаймен тiкелей байланысты. Авиакомпаниялардың шектеулi қаржы мүмкiндiктерi ұшу қауіпсiздiгi мен тиiмділігiне тiкелей ықпал етедi.
Материалдық ресурстарды үнемдеу қажеттiгi әуе кемелерiнiң экипаждарын авиакомпания басшыларының құпия рұқсатымен эстафеталық рейстердi алып тастау себептерi бойынша заңнаманы жұмыс уақыты нормалары бөлiгiнде бұзуға мәжбүр етедi, бұл экипаж мүшелерінің шаршауына апарып соғады және ақырында ұшу қауiпсiздiгiне әсер етпеуi мүмкiн емес.
Көптеген авиакомпаниялардың басшылары авиациялық техникаға қызмет көрсетудiң қажеттi деңгейiн қамтамасыз етуге, тиiстi қосалқы бөлшектер мен материалдарды сатып алуға арналған шығындар есебiнен шығыстарды қысқартуға бейiм. Қазақстан Республикасының көптеген пайдаланушыларының қаржы қиындықтары авиация техникасының сенiмдiлiгiн арттыру жөнiндегi iс-шараларды жүргiзуге арналған қаржы қаражаттарын бөлуге мүмкiндiк бермейдi. Ұшақ-мотор паркінің ұшуға жарамдығын қолдау жөнiндегi жұмыстарды көптеген авиакомпаниялар қалдық құн бойынша қаржыландырады, жөндеу қорын қалыптастыру жөнiнде іс-шаралар қабылдамайды, бұл ұшу қауiпсiздiгiне терiс әсер етедi.
Барлық кемшiлiктер Қазақстан Республикасының әуе көлiгiнiң қызметiн реттейтiн нормативтiк құқықтық базаның толық қалыптаспауы жағдайында айқындалды.
Қазiргi уақытта азаматтық авиацияның қызметiн реттейтiн халықаралық құжаттарда Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясын пайдалану саласындағы нормативтiк құжаттардың сәйкестiкке келтiрiлуiн қажет ететiн бiрқатар өзгерiстер мен толықтырулар пайда болды.
Азаматтық авиациядағы ұшу қауiпсiздiгiнiң проблемаларын шешу үшін:
әуе кемелерi паркiн жаңарту және оларға қызмет көрсету сапасын жақсарту жөнiндегi іс-шараларды әзiрлеу;
азаматтық авиация жүйесiндегi ұшу қауiпсiздiгiне бақылау жасау жүйесін құру;
авиация мамандарын даярлау және қайта даярлау жөнiндегi iс-шараларды әзiрлеу;
азаматтық авиацияның халықаралық стандарттарға сай нормативтiк құқықтық базасын құру қажет.
4. Бағдарламаның мақсаттары мен мiндеттерi
Бағдарламаның негiзгi мақсаты тасымалдау қауіпсiздiгiнiң мемлекеттiк жүйесiн және азаматтардың өмiрiн, денсаулығын және мүлкiн, олардың көлiктiң барлық түрiнде қауiпсiз жүруге заңды құқықтарына кепілдiктерiн қорғауға және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған мемлекеттiк саясатты қалыптастыру болып табылады.
Осы мақсаттарға жету үшiн бағдарлама мыналарды көздейдi:
1) 2005 жылға дейiн көлiктегi қауiпсiздiктi мемлекеттiк бақылау жүйесiн жетілдiру;
2) 2005 жылға дейiн көлiк құралдарын пайдалануға сертификаттау және стандарттау негiзiнде жiберудiң мемлекеттiк жүйесiн әзiрлеу және құру;
3) 2002 жылға дейiн көлiк құралдарының техникалық жай-күйiн, жолаушылардың жүрiп-тұруы және пайдалану барысында жолаушыларды, азық-түлiк тағамдарын, улы және қауiптi жүктердi тасымалдау жағдайын және көлiк құралдары экипаждарының еңбек және демалыс режимiн сақтауын бақылау бойынша кешенді жүйені әзірлеу және құру;
4) 2003 жылға дейiн көлік оқиғалары туындаған кезде жапа шеккендерді құтқару және көшіру жүйелерін әзірлеу және құру;
5) 2003 жылға дейiн көлiк кешенiнде қауiпсiздiктi қамтамасыз ету саласында қолданылатын заңнама мен нормативтiк кесімдерді халықаралық талаптарға сай келтіру;
6) көлiкте қауiпсiздiктi қамтамасыз ету саласында ғылыми-зерттеу және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстар жүргізуге тапсырмалар қалыптастыру;
7) 2002 жылға дейiн көлiк саласындағы мамандарды даярлау және аттестаттау жүйесiн жетілдіру;
5. Бағдарламаның негiзгi бағыттары және iске асыру тетiгi
Көліктегі қауіпсіздікті мемлекеттік бақылау жүйесін жетілдіру, мемлекеттiк органдардың бақылау-қадағалау қызметінің тиiмдiлiгін арттыру мақсатында Бағдарламада мыналар көзделедi:
1) мүдделі мемлекеттік органдарды қатыстырып, көлік кәсіпорындарын көліктегі қауіпсіздікті реттейтін заңнаманы орындауы барысына белгіленген тәртіпте кезеңдік, жоспарлық, сондай-ақ көрсеткіштері бойынша кешендік тексерісті жүзеге асыру;
2) Қазақстан Республикасының көлiк кешенінде жұмысына мүдделi мемлекеттiк органдардың, көлiк тасымалдарын жүзеге асыратын ұйымдар өкiлдерiнiң, облыстар және Астана мен Алматы қалалары әкiмдерiнiң аппараттары өкілдерінің қатысуымен бақылау-қадағалау қызметін жүзеге асыру тиімділігінің мәселелері жөнінде семинарлар өткізу;
3) мемлекеттiк органдармен, қажет болғанда жолаушылар мен жүктерді тасымалдауды жүзеге асыратын ұйымдармен бірлесіп, Қазақстан Республикасында көлiктегi қауiпсiздiк жөніндегi нормативтiк құқықтық кесiмдердi әзiрлеу.
Қаралып отырған кезеңде Бағдарламаны iске асырудағы негiзгi бағыттардың бірi көлiк құралдарын пайдалануға және жолаушылар мен жүктердi тасымалдауға жiберу өлшемдерін анықтау болып табылады, оның ішiнде:
1) жолаушылар, жүктер және қауiптi жүктер тасымалдарын жүзеге асыратын көлiк құралдарын мемлекеттiк тiркеу және есепке алу;
2) көлiк құралдарының қауiпсiздiк талаптарына, санитарлық ережелер мен нормаларға, экология нормаларына, халықаралық және мемлекеттiк стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкестiгін анықтайтын төлқұжаттың болуы міндеттi;
3) көлiк құралдарын кезеңдiк техникалық байқау жүйелерiнiң бар болуы және өткiзу;
4) Бағдарлама және бiруақытта әзiрленiп жатқан жолаушыларды, жүктердi және қауiптi жүктердi тасымалдау жөнiндегi қызметке көлiк құралдарын жiберудiң мемлекеттiк жүйесi шеңберiнде Қазақстан Республикасының көлiк қызметiне қатысы бар министрлiктерi мен ведомстволары жолаушылардың жүрiп-тұруы және тасымалдары шарттарын қамтамасыз ету, көлiк құралдары экипаждарының еңбек және демалыс нормаларын әзiрлеу бойынша жұмыстарды жалғастыратын болады.
Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасының заңдарына және өзге де нормативтiк құқықтық кесiмдерiне сәйкес Бағдарламада көлiк оқиғалары болған жағдайда зардап шеккендердi құтқару және көшiру жүйесін құру және оның қызметiнiң және құтқарушылар қызметiнiң құқықтық негiзi бағыттарының бiрi қаралады.
Көлік оқиғасы болған кезде жапа шеккендерді құтқару және көшіру жүйесін және тетігін құрудың негізгі қағидаттары болып Бағдарламада мыналар анықталған:
1) адамдардың өмiрiн құтқару мен денсаулығын сақтау және қоршаған ортаны қорғау міндеттерінің басымдылығы;
2) апаттық-құтқару қызметтеріне басшылық етуде дара басқару;
3) апаттық-құтқару және сонымен байланысты жұмыстарды орындау кезінде қатердiң мейлiнше болмауы мен қауiпсiздiктi қамтамасыз ету;
4) апаттық-құтқару қызметінің көлік оқиғаларына және олардың салдарын жою жұмыстарын жүргізуге жедел пайымдап, әрдайым дайын болуы.
Көлiк оқиғалары зардаптарын жоюға арналған нақты апаттық-құтқару қызметтерi мiндеттерiнiң тiзбесi төтенше жағдайлар жөніндегi орталық атқарушы органның келісуiмен анықталатын және апаттық-құтқару қызметтерi туралы ережелерде немесе көрсетiлген қызметтердiң жарғыларында бекiтiлетiн болады.
Көлiк қызметiне қатысы бар орталық атқарушы органдардың қарауындағы мемлекеттiк ұйымдар отандық ғылыми-зерттеу институттары, Көлiк академиясы және Азаматтық авиация академиясы:
1) тұрғындарды және көлiк коммуникацияларын көлiк оқиғаларынан және оның болуы мүмкiн зардаптарынан қорғауды қамтамасыз етуге байланысты құқықтық және экономикалық нормаларды;
2) көлiк оқиғаларының алдын алуға және қызметi жолаушылар мен қауiптi жүктердi тасымалдауға байланысты көлiк кәсiпорындарының тұрақты қызметiн арттыруға бағытталған мақсаттық және ғылыми-техникалық бағдарламаларды;
3) көлiк оқиғалары туралы ақпараттарды жинау, өңдеу, айырбастау және тiкелей тасымалдау үдерiсiне қатысушыларға және құзыреттi органдарға беру бойынша ұсыныстарды;
4) атқарушы билiк органдарының, құзыреттi органдардың және көлік кәсіпорындарының жолаушылар мен қауіпті жүктерді тасымалдаудың бар және болашақты технологиясын ескеріп, болуы мүмкiн көлiк оқиғаларының зардаптарын жою бойынша іс-әрекеттерін үйлестiру жоспарларын әзірлеу үшін тапсырмаларды ұдайы қалыптастыратын болады.
Көлiктегi қауіпсiздiктi қамтамасыз ету бойынша ғылыми-зерттеу және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстар жүргiзуге тапсырмалар қалыптастыру мiндеттi түрде Қазақстан Республикасының көлік инфрақұрылымын дамыту жоспарларының және көліктің барлық түрінде жолаушыларды, жүктердi және қауіпті жүктерді тасымалдау қауiпсiздiгiнiң халықаралық стандарттарының негізінде жүргiзiледi.
Бағдарламада көліктегі қауіпсіздікті арттыруға қатысты және Қазақстан Республикасы экономикасының көлік саласы мамандарын даярлау және аттестаттау жүйесін одан әрі жетілдіру арқылы шешілетін талаптарды сақтауды қамтамасыз етуге бағытталған шараларды енгізу көзделеді. 2001 жылғы кезеңде Қазақстан Республикасы көлік саласының мамандарын даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі іс-шаралар әзірленеді, соның ішінде мыналар көзделеді:
1) жолаушылар тасымалдарына қызмет көрсетуге байланысты көлік кәсіптерінің мамандарын даярлауды және қайта даярлауды жүзеге асыратын оқытушылар құрамының біліктілігін арттыру;
2) оқу бағдарламаларын, соның ішінде көлік кәсіпорындары мен көлік құралдарына медициналық-санитарлық қызмет көрсету жөніндегі бағдарламаларды даярлау;
3) Қазақ Көлік және коммуникациялар академиясында көлік-коммуникация кешенінің басшы қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курстарын құру және жұмысын ұйымдастыру;
4) жалпы білім беру мектептерінің қолданылып жүрген оқу бағдарламаларына көлік үдерісіне қатысушылардың қауіпті әрекеттерінің алдын алу шараларын оқытуды қамтамасыз ететін пәндерді енгізу;
5) жүргізушілерді және көлік құралдарын басқаруды жүзеге асыратын басқа мамандарды даярлауды және қайта даярлауды жүзеге асыратын оқу орындарын аттестациялауды міндетті түрде енгізу.
6. Бағдарламаға қажетті ресурстар және қаржыландыру көздері
Республикалық бюджеттің, осы Бағдарламаның орындалуына тартылатын
ведомстволардың қаражаттары, сондай-ақ көлік құралдарын қауіпсіз
пайдаланудың шарттарын қамтамасыз ететін жабдықтарды сатып алуға
бағытталған отандық шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаражаттары
Бағдарламаның қаржыландыру көздері болып табылады.
2000-2005 жылдарға арналған Бағдарламаны қамтамасыз етуге
республикалық бюджеттен 34082,677 млн. теңге керек. Бағдарламаны жыл сайын
қаржыландыруды Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникациялар
министрлігі республикалық бюджетте көзделген қаражат есебінен жүзеге
асырады.
Бағдарламаны қамтамасыз етуді қаржыландыру көлемі
(млн. теңге)
10-кесте
___________________________________________________________________________
Бағдар. ! Жұмыстардың !Барлығы ! Соның ішінде әр жылға
лама ! бағыты !2000- !-----------------------------------------
! !2005 жж. ! 2000 ! 2001 ! 2002 ! 2003 ! 2004 ! 2005
___________________________________________________________________________
34,12 Жолдарды 33654 5164 5690 6100 5200 5500 6000
пайдалану
және жөндеу
35 Азаматтық 48,280 8,047 8,047 8,047 8,047 8,047 8,047
авиация үшін
әуе кемелерінің,
жолдардың және
әуежайлардың
мемлекеттік
тіркелуін
енгізу
жөнінде
құжаттар
дайындау
32 Кеме жүру 266,39 - 53,277
және теңізде 53,277
жүзу 53,277 53,277
қауіпсіздігін 53,277
қамтамасыз ету
45 Азаматтық 114,01 - 22,802
авиация 22,802
мамандарының 22,802
біліктілігін 22,802
арттыру, 22,802
қайта даярлау
---------------------------------------------------------------------------
Барлығы 34082,677 5172,047
5774,126
6184,126
5284,126
5584,126
6084,126
___________________________________________________________________________
Жыл сайынғы қаржыландыру көлемі Қазақстан Республикасының тиісті
жылға арналған республикалық бюджет туралы заңына сәйкес нақтыланады.
7. Бағдарламаны жүзеге асырудан күтілетін нәтиже
Бағдарламаны іске асыру:
1) көліктегі қауіпсіздікті мемлекеттік басқару тиімділігін арттыруға;
2) көлік үдерісіне қатысушылардың қауіпті әрекеттерін алдын алу
шараларын жақсартуға;
3) қолданылатын көлік құралдарының құрастырушылық және пайдалану
қауіпсіздігіне қойылатын талаптарды жетілдіруге;
4) жол желілерінің және қатынас жолдарының қауіпті учаскелерін жою
кезеңдерін, пайда болуының алдын алу нормаларын белгілеуге;
5) мемлекеттік бақылау-қадағалау қызметін құқықтық, ақпараттық,
ұйымдастырушылық және техникалық қамтамасыз етуді жетілдіруге;
6) көліктік оқиғаларда апаттық-құтқару жұмыстарының және жапа
шеккендерге жедел медициналық көмек көрсету тиімділігінің дәрежесін
арттыруға мүмкіндік береді.
8. Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары
---------------------------------------------------------------------------
N ! Шаралардың мазмұны !Жауапты орындаушы!Аяқтау нысаны! Орындалу
р/с! ! ! ! мерзімі
---------------------------------------------------------------------------
1 Көлікте және көлік Көлік және Бірлескен 2001 жылғы
кәсіпорындары аумағында коммуникациялар бұйрық 2 тоқсан
қауіпсіздікті қамтамасыз министрлігі
ету жөніндегі қызметті
жүзеге асыру кезінде Ішкі істер
санитарлық-эпидемиологиялық министрлігі
органдармен өзара
әрекеттесу және өзара Денсаулық сақтау
байланыс жүйесін құру ісі жөніндегі
агенттігі
2 "Лицензиялау туралы" Заңға Көлік және Заң кесімі 2002 жыл
толықтырулар енгізу туралы" коммуникациялар
Қазақстан Республикасы министрлігі
Заңының жобасын әзірлеу
3 "Қазақстан Республикасының Көлік және Үкіметтің 2001 жылға
аумақтарында азаматтық әуе коммуникациялар қаулысы 2 тоқсан
кемелерімен болған министрлігі
авиациялық оқиғалар мен
тосын оқиғаларға қызметтік
тексеру жүргізудің
тәртіптері туралы ережені
бекіту туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің
1996 жылғы 19 маусымдағы
N 755
P960755_
қаулысына
өзгерістер мен толықтырулар
енгізу туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің
қаулы жобасын әзірлеу
4 Көліктің барлық түрінде Төтенше жағдайлар Бірлескен 2002 жылға
табиғи және техникалық жөніндегі агенттік бұйрық дейін
сипаттағы төтенше
жағдайлардың алдын алу Көлік және
және жою мәселелері коммуникациялар
жөнінде бірлескен министрлігі
іс-шаралар жүргізу
5 Жалпы пайдаланымдағы Көлік және Қазақстан 2003 жылғы
автомобиль жолдарында коммуникациялар Республикасы 4 тоқсан
орналасқан көпірлердің, министрлігі Үкіметіне
жолөтпелердің, темір жол ақпарат
өтпелерінің басқа да жол Ішкі істер
құрылыстарының жай-күйін министрлігі
құрылыс нормалары мен
ережелері талаптарына Облыстар, Астана
сәйкес жағдайға келтіру және Алматы
жөнінде ұйымдастыру- қалаларының
техникалық іс-шаралар әкімшіліктері
жүргізу
6 Көше-жол желісінде жол Ішкі істер
қозғалысын реттеу министрлігі
құралдарын шоғырлануына
сәйкес қалпына келтіру Көлік және Қазақстан 2001 жылғы
жөнінде ұйымдастыру- коммуникациялар Республикасы 4 тоқсан
техникалық іс-шаралар министрлігі Үкіметіне
жүргізу ақпарат
7 Мына мәселелерді қарау Көлік және Қазақстан 2003 жылға
және ұсыныстар жасау: коммуникациялар Республикасы дейін
республикалық маңызы бар министрлігі Үкіметіне
автомобиль жолдарында ақпарат
сервистік қызмет көрсету Қазақстан
және жол инфрақұрылымы Республикасының
объектілері санының өсуі; Туризм және
темір жол вокзалдарында спорт жөніндегі
және әуежайларда агенттігі
сервистік қызмет
көрсетуді жақсарту
жөнінде
8 Іс-шараларды бекіту: Көлік және Министрдің 2003 жылғы
"Қазақстан темір жолы" коммуникациялар бұйрығы 4 тоқсан
республикалық мемлекеттік министрлігі
кәсіпорнының құрамына
кіретін темір жол
көлігінің мемлекеттік
кәсіпорындарында қауіпті
жүк тасымалдау туралы
ақпаратты өңдеу және беру
автоматтандырылған
жүйесін енгізу жөніндегі;
магистральдық сүйреткіш
жылжымалы құрам паркін
поезды тежеудің автоматты
басқару жүйесімен,
машинистің қырағылығын
бақылау жүйесімен жүз
пайыз қамтамасыз ету
жөніндегі;
"Нева", "ЧКД", "ДОН"
түріндегі моральдық және
физикалық ескірген
диспетчерлік
орталықтандыру жүйелерін
ауыстыру жөніндегі;
қала маңына жүретін
электрпоездар мен
жолаушылар қозғалысындағы
локомотивтер үшін
автожүргізу жүйесін енгізу
жөніндегі;
ауыр типті жол
машиналарының жаңаларын
енгізу және көнелерін
есептен шығару арқылы жол
жұмыстарын жүргізуді
машиналауды күшейту
жөніндегі;
магистральді және маневрлік
тепловоздарды жаңалау
жөніндегі.
9 Мына іс-шараларды әзірлеу: Көлік және Бірлескен 2004 жылғы
тасымалданатын жүктерді коммуникациялар бұйрық 1 тоқсан
және қауіпті жүктерді министрлігі
тасымалдау және сақтаудың
оңтайлы шарттарын Ішкі істер
қамтамасыз ету жөнінде; министрлігі
жолаушыларды тасымалдаудың
оңтайлы шарттарын Төтенше жағдайлар
қамтамасыз ету жөнінде. жөніндегі агенттік
Денсаулық сақтау
ісі жөніндегі
агенттік
10 "Көліктік медицина орталығы" Денсаулық сақтау Үкіметтің 2002 жылғы
мемлекеттік қазыналық ісі жөніндегі қаулысы 4 тоқсан
кәсіпорнын құру агенттік
11 Көлік саласындағы мамандарды Білім және ғылым Бірлескен 2001 жылғы
даярлау және қайта даярлау министрлігі бұйрық 4 тоқсан
және біліктілігін арттыру
жөнінде іс-шаралар әзірлеу, Көлік және
онда көзделеді: коммуникациялар
көлік кәсіптерінің министрлігі
мамандарын даярлауды, қайта
даярлауды жүзеге асыратын Ішкі істер
оқытушылар құрамының министрлігі
біліктілігін арттыру;
жүргізушілерді және көлік Денсаулық сақтау
құралдарын басқаруды жүзеге ісі жөніндегі
асыратын басқа да көлік агенттік
кәсіптерінің мамандарын
даярлауды және қайта
даярлауды жүзеге асыратын
оқу орындарын
аттестациялауды міндетті
түрде енгізу;
көлік коммуникация кешенінің
басшы қызметкерлерінің
біліктілігін арттыру
курстарын құру және жұмысын
ұйымдастыру;
жалпы білім беру
мектептерінің қолданылып
жүрген оқу бағдарламаларына
көлік үдерісіне
қатысушылардың қауіпті
әрекеттерінің алдын алу
шаралары жүйесін қамтамасыз
ететін пәндерді енгізу;
оқу бағдарламаларын, соның
ішінде көліктік кәсіпорындар
мен көлік құралдарына және
жолаушылар мен жүктерді
тасымалдауға қызмет көрсетуге
байланысты көліктік
кәсіптердің мамандарына
медициналық-санитарлық қызмет
көрсету жөніндегі
бағдарламаларды дайындау.
12 Қазақстан Республикасы азаматтық Көлік және Министрдің 2001 жылғы
авиация субъектілерімен өзара коммуникациялар бұйрығы 2 тоқсан
әрекеттесу және хабардар ету министрлігі
тәсімін әзірлеу және өндіру
13 Мынадай іс-шараларды әзірлеу Көлік және Министрдің 2001 жылғы
және бекіту: коммуникациялар бұйрығы 4 тоқсан
кеме қатынасының және теңізде министрлігі
жүзудің қауіпсіздігін
қамтамасыз ету;
әуе кемелері паркін жаңарту
және оларға қызмет көрсету
сапасын жақсарту;
авиация мамандарын даярлау
және қайта даярлау.
---------------------------------------------------------------------------
Мамандар:
Багарова Ж.А.
Қасымбеков Б.А.