Мәскеуде 2008 жылғы 12 желтоқсанда қол қойылған Еуразиялық экономикалық қоғамдастыққа мүше мемлекеттерде инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы келісім ратификациялансын.
Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев
Еуразиялық экономикалық қоғамдастыққа мүше мемлекеттерде
инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы
КЕЛІСІМ
Бұдан әрі Тараптар деп аталатын Еуразиялық экономикалық қоғамдастыққа мүше мемлекеттердің үкіметтері,
2000 жылғы 10 қазандағы Еуразиялық экономикалық қоғамдастық құру туралы шартты басшылыққа ала отырып,
Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың мақсаттары мен міндеттерін іске асыра отырып,
осы мемлекеттердің аумағында инвестицияларды жүзеге асыратын Тараптар мемлекеттерінің инвесторлары үшін қолайлы жағдайлар жасауға және қолдауға ниеттене отырып,
осы Келісімнің негізінде инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау Тараптар мемлекеттерінің ықпалдасу процестерін, өзара тиімді сауда-экономикалық және ғылыми-техникалық ынтымақтастығын дамытуға ықпал ететіндігін тани отырып,
Тараптар мемлекеттерінің экономикалық өсуіне жәрдемдесуге ұмтыла отырып,
төмендегілер туралы келісті:
1-бап
Негізгі ұғымдар
Осы Келісімде пайдаланылатын ұғымдар мыналарды білдіреді:
а) "инвестор" - Тараптардың әр мемлекетіне қатысты:
бір Тарап мемлекетінің азаматы болып табылатын, екінші Тарап мемлекетінің аумағында соңғысының заңнамасына сәйкес инвестицияларды жүзеге асыратын кез келген жеке тұлға;
бір Тарап мемлекетінің аумағында тағайындалған (құрылған) және тіркелген, екінші Тарап мемлекетінің аумағында соңғысының заңнамасына сәйкес инвестицияларды жүзеге асыратын кез келген заңды тұлға;
б) "инвестициялар" - бір Тарап мемлекетінің инвесторы екінші Тарап мемлекетінің аумағында соңғысының заңнамасына сәйкес кәсіпкерлік қызмет объектілеріне салатын материалдық және материалдық емес құндылықтар, оның ішінде:
ақша қаражаты (ақша), бағалы қағаздар, өзге де мүлік;
Тараптар мемлекеттерінің заңнамасы негізінде немесе шарт бойынша, атап айтқанда, табиғи ресурстарды барлауға, игеруге, өндіруге және пайдалануға арналған құқықты қоса алғанда, ұсынылатын кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға арналған құқықтар;
ақшалай бағасы бар мүліктік және өзге де құқықтар.
Инвестициялар салынатын немесе қайта инвестицияланатын нысанның өзгеруі мұндай өзгерістің реципиент мемлекеттің заңнамасына қайшы келмеуі шартымен инвестиция ретінде олардың біліктілігіне әсер етпейді;
в) "инвестицияларға байланысты қызмет" - инвестицияларды иелену, пайдалану және (немесе) иелік ету;
г) "кірістер" - инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесінде алынатын қаражат, атап айтқанда, пайда, дивидендтер, проценттер, лицензиялық, комиссиялық және басқа да сыйақылар;
д) "реципиент мемлекет" - аумағында басқа Тараптар мемлекеттерінің инвесторлары инвестицияларды жүзеге асыратын Тарап мемлекеті;
е) "заңнама" - Тарап мемлекетінің заңдары мен өзге де нормативтік құқықтық актілері;
ж) "аумақ" - Тарап мемлекетінің аумағы, сондай-ақ айрықша экономикалық аймақ пен континентальдық қайраңға қатысты ол халықаралық құқыққа және ішкі заңнамаға сәйкес егеменді құқықтарды және заңды құзырын жүзеге асыратын оның айрықша экономикалық аймағы мен континентальдық қайраңы.
2-бап
Инвестицияларға рұқсат беру және оларды қорғау
1. Әрбір Тарап өз мемлекетінің аумағында басқа Тараптар мемлекеттері инвесторларының инвестицияларын жүзеге асыруға қолайлы жағдайлар жасайды және өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес мұндай инвестицияларға рұқсат береді.
2. Әрбір Тарап өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес өз аумағында басқа Тараптар мемлекеттері инвесторларының инвестицияларын қорғауға кепілдік береді және оны қамтамасыз етеді.
3-бап
Заңнаманың ашықтығы
Әрбір Тарап өз мемлекетінің инвестициялық қызметті реттейтін заңнамасының ашықтығы мен қолжетімділігін қамтамасыз етеді.
4-бап
Инвестициялар режимі
1. Әрбір Тарап өз мемлекетінің аумағында басқа Тараптар мемлекеттерінің инвесторлары жүзеге асыратын инвестицияларға және инвестицияларға байланысты қызметке қатысты әділ және тең құқықты режимді қамтамасыз етеді.
2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген режим қолайлылығы осы Тараптың ұлттық инвесторлардың немесе кез келген басқа мемлекеттің, оның ішінде осы Келісімнің қатысушысы болып табылмайтын мемлекет инвесторларының инвестицияларына және мұндай инвестицияларға байланысты қызметке қатысты ұсынатын режимінен кем болмауға тиіс және инвестордың пікірі бойынша көрсетілген режимдердің қайсысы неғұрлым қолайлы болатындығына қарай оның таңдауы бойынша ұсынылуға тиіс.
3. Әрбір Тарап өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес шетелдік инвесторлардың қызметін шектеу, сондай-ақ осы баптың 2-тармағында көрсетілген ұлттық режимнен өзге де алып қоюларды қолдану және енгізу құқығын өзіне қалдырады.
4. Неғұрлым қолайлылық режиміне қатысты осы баптың 1 және 2-тармақтарының ережелері Тарапты инвестицияларға және бұл Тарап бере алатын немесе келешекте беруі мүмкін мына:
еркін сауда аймағына, кеден одағына, валюталық одаққа, жалпы нарыққа және кез келген осыған ұқсас экономикалық интеграциялау құрылымдарға немесе осындай одақтарды немесе құрылымдарды құруға алып келетін кез келген халықаралық келісімдерге оның қатысуымен байланысты;
қосарланған салық салуды болғызбау туралы келісімдердің немесе салық салу мәселелері бойынша басқа да уағдаластықтардың негізінде басқа Тараптар мемлекеттері инвесторларының осындай инвестициялармен байланысты қызметке қатысты кез келген режимнің, преференцияның немесе артықшылықтың басымдығын міндеттеу ретінде түсіндірілуі тиіс емес.
5. Тараптардың әрқайсысы осы Келісімнің 5, 6 және 9-баптарының ережелері үшін нұқсан келтірместен, басқа Тараптардың мемлекеттері инвесторларының инвестицияларына және олардың осындай инвестициялармен байланысты қызметіне қатысты, Қызметтер көрсету саудасы жөніндегі бас келісім (ГАТС) бойынша міндеттемелерді қоса алғанда, 1994 жылғы 15 сәуірдегі Дүниежүзілік сауда ұйымын құру туралы келісім бойынша қабылданған міндеттемелерге сәйкес, сондай-ақ Тараптардың қатысуымен қол жеткізілуі және инвестициялар режиміне қатысты болатын кез келген көп жақты уағдаластыққа сәйкес ұсынатын режиміне қарағанда неғұрлым қолайлы режимді ұсынбауға құқылы.
Осы Келісімнің 14-бабы 1-тармағының ережелері үшін нұқсан келтірместен, осы тармақтың бірінші абзацының ережесі Тараптардың әрқайсысы үшін ГАТС бойынша міндеттемелерді қоса алғанда, Дүниежүзілік сауда ұйымын құру туралы келісім бойынша міндеттемелерді қабылдаған күнінен бастап немесе осы баптың бірінші абзацында көрсетілген көп жақты уағдаластық күшіне енген күнінен бастап күшіне енеді.
5-бап
Нұқсанды өтеу
Инвесторлар реципиент мемлекеттің аумағындағы азаматтық тәртіпсіздіктер, әскери іс-қимылдар, революция, бүлік, төтенше жағдай енгізу немесе өзге де осындай мән-жайлардың нәтижесінде олардың инвестициялары мен кірістеріне келтірілген нұқсанның орнын толтыруға құқығы бар. Бұл ретте, инвесторларға реципиент мемлекет Тарабы ұлттық инвесторларға немесе кез келген басқа мемлекеттің инвесторларына, оның ішінде осындай нұқсанның орнын толтыруға байланысты осы Тарап қолданатын шараларға қатысты осы Келісімнің қатысушысы болып табылмайтын кез келген басқа мемлекеттің инвесторларына қолайлылығы кем емес режим ұсынылады.
6-бап
Экспроприация кезіндегі инвесторлардың құқықтарына кепілдік беру
1. Екінші Тарап мемлекетінің аумағында жүзеге асырылған бір Тарап мемлекеті инвесторларының инвестициялары және мұндай инвесторлардың кірістері, мұндай шаралар кемсітушілік болып табылмайтын және жылдам, барабар өтемақы төлеумен қамтамасыз етілетін қоғамдық мүдде үшін реципиент мемлекеттің заңнамасында белгіленген тәртіппен қолданылатын жағдайларды қоспағанда, тікелей немесе жанама экспроприацияға (бұдан әрі - экспроприация) немесе мемлекет иелігіне алуға, сондай-ақ экспроприация немесе мемлекет иелігіне алу салдары бойынша тең күші бар өзге де шараларға ұшырауы мүмкін емес.
2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген өтемақы экспроприацияланатын инвестициялардың және оларды нақты экспроприация күніне алда болатын экспроприация туралы жалпы белгілі болған күн алдындағы күні инвесторлардың кірістерінің нарықтық құнына сәйкес келуге тиіс.
3. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген өтемақы реципиент мемлекеттің заңнамасында көзделген мерзімде кідіріссіз, бірақ экспроприация күнінен бастап үш айдан кешіктірмей еркін айырбасталатын валютамен төленеді және осы Келісімнің 7-бабына сәйкес реципиент мемлекет аумағынан шетелге еркін аударылады.
Өтемақыны төлеу кідіртілген жағдайда осы тармақтың бірінші абзацына сәйкес төленуі тиіс күннен бастап өтемақы нақты төленетін күніне дейін өтемақы сомасына 6 айға дейінгі мерзімде АҚШ долларымен нақты берілген кредиттер бойынша ұлттық банкаралық нарық ставкасы бойынша есептелетін немесе инвестор мен реципиент мемлекет Тарабы арасындағы уағдаластық бойынша айқындалатын тәртіппен проценттер есептеледі.
7-бап
Кірістерді пайдалану, ақша қаражатын (ақшаны) аудару және төлемдер
1. Реципиент мемлекет Тарабы басқа Тараптар мемлекеттерінің инвесторларына барлық салық және реципиент мемлекеттің заңнамасында көзделген өзге де міндеттемелерді орындағаннан кейін мыналарға:
инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесінде алынған кірістерді реципиент мемлекеттің заңнамасында тыйым салынбаған кез келген мақсатта пайдалану және иелік ету құқығына;
инвестордың қалауы бойынша кез келген елге инвестицияларға байланысты ақша қаражатын (ақшаны) аударуды және төлемдерді, атап айтқанда:
кірістерді;
Тараптар инвестициялар ретінде таныған қарыздар мен кредиттерді жабуға төлейтін қаражатты;
инвестор коммерциялық ұйымды ішінара немесе толық таратуға не инвестицияларды сатуға байланысты алған қаражатты;
инвестор осы Келісімнің 5-бабына сәйкес нұқсанды өтеу ретінде алған қаражатты және осы Келісімнің 6-бабында көзделген өтемақыны;
инвесторлар және реципиент мемлекеттің аумағында инвестицияларға байланысты жұмыс істеуге рұқсат етілген басқа Тараптар мемлекеттерінің азаматтары алатын жалақыны және басқа да сыйақыларды;
зияткерлік меншік құқықтарынан туындайтын, инвесторлар төлейтін авторлық сыйақыларды (роялти) және лицензиялық төлемдерді кедергісіз жүзеге асыру құқығына кепілдік береді.
2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген ақша қаражатын (ақшаны) аудару және төлемдерді жүзеге асыру бастапқыда инвестициялар жүзеге асырылған валютамен немесе кез келген басқа еркін айырбасталатын валютамен негізделмеген кідіріссіз жүргізіледі. Мұндай қаражатты және төлемдерді айырбастау реципиент мемлекеттің валюталық заңнамасының талаптарын сақтай отырып, реципиент мемлекеттің аумағында ақша қаражатын (ақшаны) аударатын және төлемдерді жүзеге асыратын күні қолданылатын айырбас бағамы бойынша жүзеге асырылады.
8-бап
Инвестор құқықтарының ауысуы
Реципиент мемлекеттің аумағындағы өз мемлекеті инвесторының инвестицияларына байланысты коммерциялық емес тәуекелдерден қорғау кепілдігінің негізінде осындай инвесторға төлем жасаған Тарап немесе ол өкілеттік берген орган суброгация тәртібімен инвестордың құқықтарын инвестордың өзі сияқты көлемде жүзеге асыра алады. Мұндай құқықтар реципиент мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
9-бап
Тарап пен инвестор арасындағы дауларды шешу
1. Осы Келісімнің 5-бабына сәйкес шығынды өтеу және осы Келісімнің 6-бабында көзделген өтемақы ретінде алынған соманы төлеудің мөлшеріне, шарттарына немесе тәртібіне немесе осы Келісімнің 7-бабында көзделген ақша қаражатын (ақшаны) төлеуді және аударуды жүзеге асырудың тәртібіне қатысты дауларды қоса алғанда, реципиент мемлекет Тарабы мен екінші Тарап мемлекетінің Инвестор арасындағы осы инвестордың реципиент мемлекеттің аумағындағы инвестицияларына байланысты туындаған даулар мүмкіндігінше келіссөздер жолымен шешіледі.
2. Егер дау даудың кез келген тарабы оны келіссөздер жолымен шешу туралы жазбаша хабарлаған күннен бастап алты ай ішінде келіссөздер жолымен шешілмесе, онда ол инвестордың таңдауы бойынша мыналардың:
а) тиісті дауларды қарауға құзыретті реципиент мемлекет сотының;
б) дауға қатысушылармен келісілген, кез келген мемлекеттің сауда палатасының жанындағы халықаралық коммерциялық төреліктің;
в) егер дау тараптары өзгеше келіспесе, Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықаралық сауда құқығы жөніндегі комиссиясының (ЮНСИТРАЛ) төрелік регламентіне сәйкес құрылуға және әрекет етуге тиіс "ad hoc" төрелік сотының;
г) 1965 жылғы 18 наурыздағы Мемлекеттер мен екінші мемлекеттің жеке немесе заңды тұлғалары арасындағы инвестициялық дауларды реттеу туралы конвенцияға сәйкес құрылған, осы Конвенцияның ережелеріне сәйкес (даудың екі Тарап мемлекеттері үшін ол күшіне енген жағдайда) немесе Инвестициялық дауларды реттеу жөніндегі халықаралық орталықтың қосымша ережелеріне сәйкес дауды шешу үшін (дау Тараптар мемлекеттерінің екеуі немесе бірі үшін Конвенция күшіне енбеген жағдайда) Инвестициялық дауларды реттеу жөніндегі халықаралық орталықтың қарауына берілуі мүмкін.
3. Осы баптың 2-тармағының б), в) және г) тармақшаларына сәйкес қаралатын дау жөніндегі кез келген төрелік шешім дау тараптары үшін соңғы және міндетті болып табылады. Әрбір Тарап өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес мұндай шешімнің орындалуын қамтамасыз етуге міндеттенеді.
10-бап
Тараптар арасындағы дауларды шешу
1. Тараптар арасындағы осы Келісімнің ережелерін түсіндіруге және (немесе) қолдануға байланысты даулар, мүмкіндігінше, мүдделі Тараптардың консультациялар мен келіссөздер жүргізуі жолымен шешіледі.
2. Егер дау бір мүдделі Тараптың екінші мүдделі Тарапқа консультациялар мен келіссөздерді жүргізу туралы ресми жазбаша өтінішін жіберген күннен бастап алты ай ішінде олармен реттелмесе, онда дауды шешу тәсіліне қатысты мүдделі Тараптар арасында өзгеше уағдаластық болмаған жағдайда мұндай Тараптардың кез келгені дауды қарау үшін Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Сотына жүгінуі мүмкін.
3. Еуразиялық экономикалық қоғамдастығының Соты өз регламентіне сәйкес дау бойынша шешім шығарады.
11-бап
Консультациялар
Тараптар олардың кез келгенінің өтініші бойынша осы Келісімді түсіндіруге және (немесе) қолдануға қатысты мәселелер бойынша консультациялар өткізеді.
12-бап
Келісімді қолдану
Осы Келісім бір Тарап мемлекетінің инвесторлары екінші Тарап мемлекетінің аумағында 1992 жылғы 1 қаңтардан бастап жүзеге асырған барлық инвестицияларына қолданылады.
Осы Келісім олар үшін негіз болған немесе осы Келісім күшіне енгенге дейін реттелген және (немесе) қанағаттандырылған бір Тарап мемлекетінің инвесторлары екінші Тарап мемлекетінің аумағында жүзеге асырған инвестицияларға байланысты дауларға және (немесе) талаптарға қолданылмайды.
13-бап
Келісімге өзгерістер енгізу
Тараптардың уағдаластығы бойынша осы Келісімге жазбаша нысанда жекелеген хаттамалармен ресімделетін өзгерістер енгізілуі мүмкін.
14-бап
Келісімнің күшіне енуі және қолданылу мерзімі
1. Осы Келісім депозитарий оған қол қойған Тараптардың Келісімнің күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдерді орындағаны туралы соңғы жазбаша хабарламаны алған күннен бастап күшіне енеді.
Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Интеграциялық комитеті осы Келісімнің депозитарийі болып табылады.
2. Тараптардың кез келгені депозитарийге шығу туралы жазбаша хабарлама жібере отырып, осы Келісімнен шыға алады. Осы Тарапқа қатысты осы Келісімнің қолданылуы депозитарий осындай хабарлама алған күннен бастап алты ай өткен соң тоқтатылады.
3. Осы Келісімнің қолданысы тоқтатылған күнге дейін жүзеге асырылған және оның қолданылу аясына жататын инвестицияларға қатысты осы Келісімнің ережелері осы күннен кейін келесі он жыл ішінде күшінде қалады.
Осы тармақтың бірінші абзацының ережесі бір немесе бірнеше Тарапқа қатысты осы Келісімнің қолданылуы тоқтатылған жағдайда да қолданылады.
Мәскеу қаласында 2008 жылғы 12 желтоқсанда орыс тілінде бір түпнұсқа данада жасалды. Түпнұсқа дана осы Келісімге қол қойған әрбір Тарапқа оның куәландырылған көшірмесін жіберетін Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Интеграциялық Комитетінде сақталады.
Беларусь Республикасының Қазақстан Республикасының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Қырғыз Республикасының Ресей Федерациясының
Үкіметі үшін Үкіметі үшін
Тәжікстан Республикасының
Үкіметі үшін
Осы мәтін Еуразиялық экономикалық қоғамдастыққа мүше мемлекеттерде инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы келісімнің толық және дәлме дәл көшірмесі болып табылатынын растаймын.
Келісімге 2008 жылғы 12 желтоқсанда Мәскеу қаласында Беларусь Республикасының Үкіметі үшін - Беларусь Республикасының Премьер-министрі - С.С.Сидорский, Қазақстан Республикасының Үкіметі үшін - Қазақстан Республикасының Премьер-министрі - К.Қ.Мәсімов, Қырғызстан Республикасының Үкіметі үшін - Қырғызстан Республикасының Премьер-министрі - И.В.Чудинов, Ресей Үкіметінің Федерациясы үшін - Ресей Үкіметінің Төрағасы - В.В.Путин, Тәжікстан Республикасының Үкіметі үшін - Тәжікстан Республикасының Премьер-министрі - А.Г.Акилов қол қойды.
Түпнұсқа данасы Еуразиялық экономикалық қоғамдастықтың Интеграциялық комитетінде сақталады.
Құқық департаментінің басшысы В.С.Князев
2008 жылғы 26 желтоқсандағы Мәскеу қаласында қол қойылған Еуразиялық Экономикалық қауымдастыққа мүше мемлекеттерде инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы келісімнің куәландырылған көшірмесі екендігін растаймын.
Қазақстан Республикасы
Индустрия және сауда министрлігі
Әкімшілік департаменті директорының
міндетін атқарушы К. Сейітқожаев
